زیرصد سنجش

زیست شناسی یازدهم | بررسی بودجه بندی و اهمیت در کنکور

زیست شناسی یازدهم

زیست شناسی مهم ترین و موثرترین درس تخصصی در گروه علوم تجربی است و کلیه مباحث آن در طول سه سال دوره دوم متوسطه ارائه می شود. در این میان زیست شناسی یازدهم از جایگاه خاصی برخوردار است. دانش آموزان رشته تجربی در پایه دهم چون در ابتدای مسیر هستند ممکن است در مطالعه و یادگیری دروس جدیت زیادی به خرج ندهند. اما از پایه یازدهم حساسیت کنکور برایشان پررنگ‌تر می شود و به دنبال برنامه ریزی جامع و منسجم درسی هستند و با توجه به جایگاه درسی و آزمونی زیست شناسی باعث می شود تمرکز بیشتری بر روی زیست یازدهم داشته باشند. 

برنامه ریزی جامع برای مطالعه درس زیست شناسی پایه یازدهم به آشنایی با سرفصل ها و بودجه بندی مباحث زیست یازدهم در کنکور دارد. در این نوشته قصد داریم تا ضمن معرفی موضوعات ارائه شده در کتاب زیست 2 بودجه بندی کنکوری و بارم بندی امتحانی این درس را نیزز بررسی نمایید.

زیست شناسی یازدهم تجربی

همانطور که پیش تر گفتیم زيست شناسي مهم ترين درس در رشته تجربی است. با توجه به اینکه مباحث این درس در کتاب های سه سال دبیرستان تقسیم شده و سرفصل های آن به صورت پیوسته در این سه پایه تدریس می شود، اغلب سوالات و تست های آن در کنکور به صورت ترکیبی طرح می شود. بنابراین اشراف کامل و تسلط قطعی بر مباحث هر سه پایه الزامی است.

در سال های گذشته تاکید مشاوران در مطالعه زیست یازدهم بر آزمونی و کنکوری خواندن مباحث آن بود. اما با توجه به مصوبه جدید شورای سنجش آموزش و پرورش و نهایی شدن امتحانات پایه یازدهم، و همچنین قطعی شدن تاثیر سوابق تحصیلی در نتیجه کنکور، روش مطالعه کلیه دروس اصلی پایه یازدهم از جمله زیست شناسی یازدهم باید تغییرات اساسی داشته باشد.

در این نوشته ابتدا به معرفی سرفصل ها و مباحث کتاب زیست 2 را می پردازیم؛ سپس بودجه بندی و سهم این مباحث را در کنکور تجربی بررسی می کنیم، در بخش بعدی بارم بندی زیست یازدهم در امتحانات نیمسال اول، نیمسال دوم و نوبت شهریورماه را ارائه می نماییم و در پایان به مرور کلی بهترین روش های مطالعه زیست یازدهم می پردازیم.

بررسی فصل های کتاب زیست یازدهم

کتاب زیست پایه یازدهم شامل 9 فصل است و کلیه مطالب این کتاب طی 24 گفتار ارائه می شود. بیشترین تمرکز مباحث مطرح شده در کتاب زیست یازدهم بر آموزش جزییات و عملکرد دستگاه های عصبی، حرکتی و ایمنی بدن انسان است و در بخش هایی از کتاب مباحث مرتبط با تولید مثل و همچنین زیست شناسی گیاهی نیز ارائه می شود.

مباحث مربوط به تولید مثل در واقع پیش نیازی برای مطالب ژنتیک از کتاب زیست دوازدهم نیز محسوب می شود.

سرفصل ها و گفتارهای کتاب زیست شناسی یازدهم به شرح زیر می باشند:

  • فصل اول – تنظیم عصبی
  1. گفتار اول – یاخته های بافت عصبی
  2. گفتار دوم – ساختار دستگاه عصبی
  • فصل دوم – حواس
  1. گفتار اول – گیرنده های حسی
  2. گفتار دوم – حواس ویژه
  3. گفتار سوم – گیرنده های حسی جانوران
  • فصل سوم – دستگاه حرکتی
  1. گفتار اول – استخوان ها و اسکلت
  2. گفتار دوم – ماهیچه و حرکت
  • فصل چهارم – تنظیم شیمیایی
  1. گفتار اول – ارتباط شیمیایی
  2. گفتار دوم – غده های درون ریز
  • فصل پنجم – ایمنی
  1. گفتار اول – نخستین خط دفاعی: ورود ممنوع
  2. گفتار دوم – دومین خط دفاعی : واکنش های عمومی اما سریع
  3. گفتار سوم – سومین خط دفاعی : دفاع اختصاصی
  • فصل ششم – تقسیم یاخته
  1. گفتار اول – فام‌تن (کروموزوم)
  2. گفتار دوم – رشتمان (میتوز)
  3. گفتار سوم – کاستمان (میوز) و تولید مثل جنسی
  • فصل هفتم – تولید مثل
  1. گفتار اول – دستگاه تولید مثل در مرد.
  2. گفتار دوم – دستگاه تولید مثل در زن
  3. گفتار سوم – رشد و نمو جنین
  4. گفتار چهارم – تولید مثل در جانوران
  • فصل هشتم – تولید مثل نهان‌دانگان
  1. گفتار اول – تولید مثل غیرجنسی
  2. گفتار دوم – تولید مثل غیرجنسی
  3. گفتار سوم – از یاخته تخم تا گیاه
  • فصل نهم – پاسخ گیاهان به محرک ها
  1. گفتار اول – تنظیم کننده های رشد در گیاهان
  2. گفتار دوم – پاسخ به محیط

 

بودجه بندی زیست شناسی یازدهم در کنکور

در چند سال اخیر از کتاب زیست شناسی پایه یازدهم در کنکور سراسری به طور میانگین 17 تست طرح شده است و این خود گویای اهمیت بالای این کتاب می باشد. البته با تغییراتی که در کلیات برگزاری کنکور سراسری اعمال شده است، تعداد سوالات و بودجه بندی دروس مختلف نیز دست خوش تغییراتی شد؛ درس زیست نیز از این تغییرات مصون نمانده است. در کنکور 1402 تعداد سوالات درس زیست 2 به عدد 9 رسید. اما این موضوع از اهمیت بالای این درس نمی کاهد.

نکته جالب توجه در سوالات زیست کنکور 1402این بود که امسال تمام ساختار آزمونی پیش از این را در هم شکست و استانداردهای گذشته را دگرگون کرد.

سهم فصل های مختلف این کتاب در کنکورهای سال‌های گذشته به‌طور میانگین به صورت زیر بوده است:

  • فصل اول – تنظیم عصبی با میانگین 3 تست مستقیم.
  • فصل دوم – حواس با میانگین 3 تست مستقیم.
  • فصل سوم – دستگاه حرکتی با میانگین 2 تست.
  • فصل چهارم – تنظیم شیمیایی معمولا سوال مستقیمی در کنکور ندارد.
  • فصل پنجم – ایمنی با میانگین 3 تست.
  • فصل ششم – تقسیم یاخته معمولا سوال مستقیمی در کنکور ندارد.
  • فصل هفتم – تولید مثل با میانگین 3 تست.
  • فصل هشتم – تولید مثل نهان دانگان با مییانگین 2 تست مستقیم.
  • فصل نهم – پاسخ گیاهان به محرک ها با میانگین 1 تست.

البته در کنکور 1402 این تقسیم بندی تا حدی دچار تغییر شده که در ادامه به بررسی این تغییرات می پردازیم.

دقت کنید که مباحث زیست یازدهم در مقایسه با دهم مفهومی تر و به نسبت سخت تر است. همچنین نسبت به زیست دهم سوالات بیشتری بطور مستقیم از این درس در کنکور طرح می شود.

البته لازم به توضیح است که در تدریس زیست یازدهم زیر 100 سنجش، تمام اصول جدید و تغییرات اعمالی لحاظ شده و پکیج زیست 2 کاملا منطبق با شیوه جدید کنکور تدوین و ارائه شده است.

بارم بندی زیست شناسی یازدهم در امتحان

تا سال پیش امتحان درس زیست شناسی یازدهم همچون سایر دروس این پایه به صورت داخلی برگزار می شد. اما از این به بعد و طبق مصوبه اخیر آموزش و پرورش (از سال تحصیلی 1402-1403 به بعد) امتحانات پایه های دهم و یازدهم نیز همچون پایه دوازدهم به صورت نهایی برگزار می شود و بر اساس جدول دروس اعلام شده از سوی شورای سنجش آموزش و پرورش درس زیست شناسی پایه یازدهم نیز در لیست دروس نهایی قرار دارد.

یکی از مواردی که دانستن آن برای برنامه ریزی مطالعاتی دروس نهایی ضروری است، اطلاع از بارم بندی هر درس در امتحانات نوبت اول، امتحانات نوبت دوم و امتحانات نوبت شهریور است. در ادامه این بخش بارم بندی زیست شناسی یازدهم در امتحانات را بررسی می کنیم:

  • امتحانات نوبت اول

امتحان نیمسال اول برای زیست شناسی یازدهم از فصل های اول تا پنجم برگزار می شود و بارم بندی و نمره اختصاص یافته به هر فصل به شرح زیر می باشد:

  • فصل اول – تنظیم عصبی 4 نمره
  • فصل دوم – حواس 4 نمره
  • فصل سوم – دستگاه حرکتی 3.5 نمره
  • فصل چهارم – تنظیم شیمیایی 2.5 نمره
  • فصل پنجم – ایمنی 4 نمره

در امتحان نوبت اول 2 نمره نیز به بخش فعالیت های کتاب درسی اختصاص می یابد.

  • امتحانات نوبت دوم

بودجه بندی و بارم بندی زیست شناسی یازدهم برای امتحان نوبت دوم از کلیه فصل های کتاب درسی ارائه می شود و به شرح زیر می باشد:

  • فصل اول – تنظیم عصبی 1 نمره
  • فصل دوم – حواس 1 نمره
  • فصل سوم – دستگاه حرکتی 1 نمره
  • فصل چهارم – تنظیم شیمیایی 1 نمره
  • فصل پنجم – ایمنی 1 نمره
  • فصل ششم – تقسیم یاخته 3 نمره 
  • فصل هفتم – تولید مثل 4 نمره
  • فصل هشتم – تولید مثل نهان دانگان 3 نمره
  • فصل نهم – پاسخ گیاهان به محرک ها 3 نمره

در امتحان نوبت دوم نیز 2 نمره نیز به بخش فعالیت های کتاب درسی اختصاص می یابد.

  • امتحانات شهریور ماه

امتحانات شهریور ماه نیز از کل مباحث کتاب زیست شناسی یازدهم طرح می شود. اما پراکندگی سوالات در کل کتاب متوازن و بر اساس میزان اهمیت و حجم هر مبحث می باشد:

  • فصل اول – تنظیم عصبی 2 نمره
  • فصل دوم – حواس 2 نمره
  • فصل سوم – دستگاه حرکتی 2 نمره
  • فصل چهارم – تنظیم شیمیایی 1.5 نمره
  • فصل پنجم – ایمنی 2 نمره
  • فصل ششم – تقسیم یاخته 2 نمره 
  • فصل هفتم – تولید مثل 2.5 نمره
  • فصل هشتم – تولید مثل نهان دانگان 2 نمره
  • فصل نهم – پاسخ گیاهان به محرک ها 2 نمره

در امتحان شهریورماه نیز 2 نمره نیز به بخش فعالیت های کتاب درسی اختصاص می یابد.

سخن آخر : نکته های کلیدی در روش مطالعه زیست یازدهم

نکته مهمی که در مطالعه زیست شناسی در هر پایه و سطحی باید در نظر بگیرید، توجه به جزییات و تمام مطالب گفته شده در درسنامه و متن کتاب های درسی است. در مطالعه زیست شناسی یازدهم نیز به این نکته باید دقت ویژه ای داشته باشید.

  • برای یادگیری خط به خط کتاب درسی وقت بگذارید.
  • تصاویر، جدول ها و نمودارهای کتاب درسی همواره جز منابع مهم طرح سوال هستند.
  • خلاصه نویسی کنید.
  • نکات مهم هر بخش را به صورت جدول یا نمودار بنویسید.
  • مرور کنید.
  • از منابع استاندارد و جامع استفاده کنید.
  • برای مطالعه کنکوری زیست شناسی یازدهم حداقل روزی یک ساعت وقت اختصاص دهید.
  • تست زیاد حل کنید.

این نوشته را با دوستان خود به اشتراک بگذارید

دیگر مطالب