مهم ترین درس تخصصی رشته علوم تجربی، هم در امتحانات نهایی و هم در کنکور سراسری، زیست شناسی است. بنابراین مهارت در روش های مطالعه، اصول تست زنی و تکنیک های خلاصه نویسی زیست شناسی برای تسلط همه جانبه بر مباحث این درس سرنوشت ساز ضروری است.
یادگیری تکنیک های خلاصه نویسی در هنگام مطالعه کلیه دروس، برای داوطلبان کنکور بسیار حائز اهمیت است. اما نکته مهمی که در جریان نت برداری باید در نظر داشته باشید این است که شیوه خلاصه نویسی و نت برداری برای هر درسی متفاوت از سایر دروس است.
در حالت کلی خلاصه نویسی از یک سری قواعد عمومی برای کلیه دروس با هر محتوایی تبعیت می کند، اما جزییات انجام این کار برای هر درسی، متناسب با ویژگی ها و محتوای آن درس متفاوت و اختصاصی می شود.
با توجه به اهمیت بسیار زیاد درس زیست شناسی در دوره دبیرستان و کنکور، در ادامه این نوشته به ارائه شیوه ها و تکنیک های خلاصه نویسی و روش های نت برداری به سبک نفرات برتر کنکور سراسری می پردازیم.
خلاصه نویسی زیست شناسی
حتما می دانید که خلاصه نویسی یکی از مهم ترین کارها در طی دوره مطالعه و یادگیری دروس است. در واقع می توان گفت ساده نگاری و خلاصه برداری از دروس جز اصلی و جدایی ناپذیر برنامه ریزی مطالعاتی برای کنکور است.
برای داوطلبان کنکور تجربی، زیست شناسی از اهمیت و جایگاه بسیار بالایی برخوردار است. ضریب بالای این درس در کنکور و اهمیت علمی و آموزشی که برای ادامه تحصیل در کلیه رشته های پزشکی و پیراپزشکی دارد، باعث شده تا برنامه ریزی مطالعاتی و به طور خاص خلاصه نویسی و جمع بندی زیست شناسی از اهمیت بیشتری برخوردار شود.
مباحث مطرح شده در کتاب های زیست شناسی دوره دبیرستان بسیار گستره و متنوع است و جزییات زیادی که در هر مبحث آن وجود دارد، یادگیری و به خاطر سپردن دقیق جزییات آن را برای دانش آموزان دشوار کرده است.
یکی از اشتباهات رایج میان دانش آموزان و حتی برخی از دبیران این است که زیست شناسی را یک درس حفظ کردنی در نظر می گیرند و سعی می کنند کلیه نکات و مفاهیم و جزییات آن را حفظ کنند!
تجربه نشان می دهد که این کار نه تنها هیچ تاثیر مثبتی در روند یادگیری و کسب نمره و درصد دلخواه در درس زیست ندارد، بلکه از یک سو به دلیل انرژی و وقت زیادی که از شما می گیرد و از سوی دیگر در اثر انباشت نامتناسب اطلاعات در ذهن، قطعا تاثیر منفی در یادگیری خواهد داشت.
از مزایای خلاصه نویسی زیست شناسی در هنگام مطالعه این است که مطالب مهم در حافظه شما دسته بندی می شوند و هر زمان که به هرکدام از مطالب مهم نیاز داشته باشید، به راحتی می توانید به آن دسترسی داشته باشید.
آنچه از صحبت های رتبه های برتر کنکور تجربی سال های قبل به راحتی می توان دریافت این است که بدون استثنا همه آنها در هنگام مطالعه زیست نت برداری و خلاصه نویسی داشته اند؛ هرچند هر یک روش های مختص به خود را پیاده کرده اند، اما همه آنها در اهمیت و ضرورت انجام خلاصه نویسی برای زیست شناسی هم عقیده هستند.
خلاصه نویسی زیست شناسی به روش رتبه های برتر کنکور
خلاصه نویسی یک مهارت فردی است. هر کس بنا بر شرایط، توانمندی‌ها و سطح آموزشی خود می تواند یک روش و سبک مختص به خود برای خلاصه نویسی زیست شناسی طراحی و اجرا کند. در این بخش خلاصه ای از بهترین و موثرترین روش های خلاصه نویسی زیست شناسی به سبک رتبه های برتر کنکور تجربی را بررسی می کنیم.
- خلاصه نویسی به شیوه یاداشت‌برداری
رایج ترین روش خلاصه نویسی برای کلیه دروس یادداشت برداری است. در این شیوه، بعد از مطالعه دقیق و درک کامل هر مبحث، نکات مهم و برجسته را در دفترچه ای دسته بندی و یادداشت نمایید.
نوعی از یادداشت برداری در خلاصه نویسی زیست شناسی که بیشتر در زمان استفاده از تدریس زیست کنکور از طریق ویدیوهای اموزشی یا کلاس های حضوری به کار می آید، نت برداری است. دراین روش، شما همزمان با گوش سپردن به تدریس استاد خود، فهم و درک خود از مطالب را همان لحظه یادداشت کرده و در زمان مرور بعد از آموزش، مطالب نوشته شده را دسته بندی، تکمیل و منظم می کنید.
- حاشیه نویسی
یکی از محبوب ترین روش های خلاصه نویسی زیست شناسی که در بین رتبه های برتر کنکور بسیار رایج است، حاشیه نویسی‌ست. در این روش ،شما زمانی که به مطالعه منابع آموزشی خود می پردازید، مطالب مهم هر مبحث را در حاشیه های صفحات مربوط به هر مبحث یادداشت می کنید.
توصیه می کنیم در این روش، مطالب را به زبان محاوره و ساده یادداشت کنید تا میزان ماندگاری آن نکات در ذهن شما طولانی تر شود.
- کدگذاری مطالب
به خاطر سپردن مطالب طولانی و مباحث سخت، معمولا دشوار است. برای اینکه در یادگیری و یادآوری این نوع مطالب کمتر با مشکل مواجه شوید، کدگذاری کمک زیادی می کند. این تکنیک خلاصه نویسی برای زیست شناسی که سرشار از نکات مهم و ریز است بسیار کاربردی و موثر است.
- رسم نمودار و جدول نکات
خلاصه نویسی زیست شناسی نسبت به دروس دیگر متفاوت است. یکی از بهترین و کاربردی ترین تکنیک های خلاصه نویسی زیست، دسته بندی تعاریف، مفاهیم و نکات به صورت نمودار، گراف و جدول است.
در این روش تمام موضوعات مهمی که به نوعی با هم در ارتباط هستند در یک دسته بندی قرار می گیرند و در نهایت برای مرور نزدیک به آزمون و جمع بندی فرصت های کوتاه بهترین مرجع مطالعه درس زیست شناسی به حساب می آیند.
چند نکته مهم برای خلاصه نویسی زیست شناسی
همانطور که گفتیم برای خلاصه نویسی زیست شناسی روش های زیادی وجود دارد که ما در این نوشته به 4 روش کاربردی تر آن اشاره کردیم. اما صرف‌نظر از روش به‌کارگرفته شده؛ برای انجام صحیح این کار لازم است تا چند نکته مهم را به خاطر داشته باشید:
- زمانی شروع به خلاصه نویسی کنید که مطلب را به طور کامل درک کرده اید.
- دیکته وار ننویسید؛ مطلب را کاملا بفهمید و سپس دریافت خود از آن را یادداشت کنید.
- با زبان ساده بنویسید. مطلب را برای خود توضیح دهید با همان لحن و بیان یادداشت کنید.
- خودتان خلاصه نویسی را انجام دهید و از دست نوشته های دیگران بهتر است استفاده نکنید.
- دسته بندی و نظم در خلاصه‌نویسی بسیار مهم است.
- خلاصه نویسی به تنهایی کاربردی ندارد. حتما نکاتی که یادداشت کرده اید را مرور کنید.
در این نوشته سعی کردیم تا مهم ترین تکنیک های خلاصه نویسی زیست شناسی را به استناد روش های موثری که رتبه های برتر کنکور به کار گرفته اند به شما ارائه نماییم.
