هدایت تحصیلی چیست؟ بررسی جزییات فرآیند هدایت تحصیلی

یکی از شروط اصلی برای ثبت نام در پایه دهم مقطع متوسطه دوم ارائه برگه هدایت تحصیلی است. در این برگه جدولی از امتیازات کسب شده برای ورود به رشته های تحصیلی دوره متوسطه دوم درج شده است و در نهایت ثبت نام دانش آموزان در یکی از 5 رشته تجربی، ریاضی، انسانی، فنی و حرفه ای (بر اساس رشته های مجاز) و کار و دانش مطابق نظر سامانه هدایت تحصیلی نهم آموزش و پرورش انجام می پذیرد.

هدایت تحصیلی چیست و ملاک احراز شرایط برای ورود به یک رشته بر چه معیاری تعیین می شود؟ برای پاسخ به این پرسش ادامه این مقاله را مطالعه فرمایید.

هدایت تحصیلی چیست؟

دانش آموزان پایه دهم، برای ورود به دوره متوسطه دوم ملزم به انتخاب رشته هستند. انتخاب رشته برای ورود به مقطع بالاتر طی فرآیند برنامه ریزی شده‌ای از سوی آموزش و پرورش صورت می گیرد. این فرآیند شامل بررسی معیارهایی است که هریک از این معیارها دارای امتیاز مختص به خود می باشد.

در نهایت بر اساس امتیازهای کسب شده در هریک از این معیارها امتیاز نهایی دانش آموز در هریک از رشته های دوره متوسطه دوم محاسبه و ملاک انتخاب رشته مجاز قرار می گیرد.

در واقع آموزش و پرورش برای راهنمایی دانش آموزان در انتخاب رشته، با برگزاری آزمون ها و طرح پرسش نامه هایی، اولویت‌بندی رشته ها برای هر فرد را سامان‌دهی و استانداردسازی می کند. و در نهایت مدارس دوره دوم متوسطه متناسب با اولویت های تعیین شده در برگه هدایت تحصیلی دانش آموزان را ثبت نام می کنند.

اهداف هدایت تحصیلی

هدف اصلی از انجام هدایت تحصیلی شناسایی استعدادها، توانمندی ها، علایق و در نهایت انتخاب آگاهانه و صحیح رشته تحصیلی برای دانش آموزان است. در واقع این مرحله، اولین و -در جایگاه خود- مهمترین گام در تعیین سرنوشت شغلی دانش آموز به حساب می آید. بنابراین انتخاب آگاهانه رشته تحصیلی می تواند مهم ترین هدف هدایت تحصیلی بر شمرده شود.

از سوی دیگر این فرآیند باعث توزیع عادلانه منابع و امکانات آموزشی و تحصیلی و همچنین بهبود روند تحصیل دانش آموزان می شود. این فرآیند مهم در هدایت و توزیع متناسب دانش آموزان به شاخه ها و رشته های گوناگون در آینده منجر به تقسیم موقعیت های مختلف شغلی و تامین نیروی انسانی مورد نیاز در بخش های مختلف جامعه می گردد.

در واقع هدایت دانش آموزان به رشته های تحصیلی به صورت متناسب و بر اساس اصول فردی، جغرافیایی و اجتماعی از تمرکز افراد بر تعدادی شغل خاص جلوگیری می کند و به توزیع بازار کار حرفه ای در بزرگسالی منتهی می گردد.

بررسی فرآیند هدایت تحصیلی

نتیجه نهایی هدایت تحصیلی بر مبنای معیارهای گوناگونی تعیین و ارائه می شود. هریک از این معیارها امتیاز مروط به خود را دارند و در نهایت مجموع امتیازات کسب شده تبدیل به امتیاز نهایی در هریک از رشته های تحصیلی دوره دوم متوسطه می شوند. این امتیازات نهایی ملاک اصلی اولویت بندی در برگه هدایت تحصیلی خواهند بود.

این معیارها عبارتند از:

نمرات دروس در دوره متوسطه اول: نمراتی که دانش آموز در طول دوره متوسطه اول کرده است با سهم 35 درصد در نتیجه پایانی تاثیر گذار هستند. برای مثال نمرات دروس ریاضی و علوم برای ورود به رشته تجربی تاثیر گذار هستند.
آزمون استعداد: در سامانه جامع هدایت تحصیلی آزمونی از دانش آموز گرفته می شود با نام آزمون استعداد یا هوش. امتیاز کسب شده در این آزمون 15 درصد در نتیجه هدایت تحصیلی تاثیرگذار است.
آزمون رغبت: آزمون دیگری که در سامانه جامع هدایت تحصیلی برگزار می شود آزمون رغبت است که در ادامه آزمون استعداد از دانش آموز گرفته می شود. این آزمون نیز 15 درصد در نتیجه پایانی تاثیر دارد.
نظر دبیران: دبیران دوره متوسطه اول ملزم به ارائه نظر و امتیاز به دانش آموز در درس مربوط به خود، باتوجه به شناختی که از توانمندی های دانش آموز کسب کرده‌اند، هستند. نظر دبیران 10 درصد موثر است.
نظر دانش آموز: دانش آموزان باتوجه به علایق و توانمندی هایی که در خود سراغ دارند باید رشته های مورد نظر خود را اولویت بندی کنند. نظر دانش آموز در هدایت تحصیلی‌ش 10 درصد تاثیرگذار است.
نظر والدین: والدین دانش آموز نیز در سرنوشت تحصیلی دانش آموز موثرند. سهم نظر والدین نیز 10 درصد است.
نظر مشاور: مشاور مدرسه در دوره اول متوسطه، با توجه به ارتباطی که با دانش آموزان در طول سال تحصیلی داشته است و بر اساس شناختی که در طی این مدت از ایشان پیدا کرده با تاثیر 10 درصد، صاحبب نظر به حساب می آید.

حد نصاب مورد نیاز نمرات دروس دوره متوسطه اول برای هریک از شاخه‌ها

همانطور که گفته شد، بالاترین امتیاز در فرآیند هدایت تحصیلی مربوط به نمرات دروس دوره متوسطه اول است. برای ورود به هر رشته ای در دوره متوسطه دوم، نمرات یک سری دروس خاص تاثیرگذار هستند. هر چه نمرات این دروس بالاتر باشد احتمال کسب اولویت بالاتر در رشته تحصیلی مربوط به آن بالاتر می‌رود.

اما برای اینکه مجاز به تحصیلی در هر رشته ای باشید، باید در دروس موثر در هدایت تحصیلی آن رشته حداقل نمره را کسب نمایید.

حداقل نمرات لازم دروس تخصصی برای ورود به شاخه نظری

حداقل نمرات لازم دروس تخصصی برای ورود به شاخه فنی و حرفه ای

حداقل نمره لازم دروس تخصصی برای ورود به شاخه کار و دانش

اعلام نتایج نهایی هدایت تحصیلی

در نهایت با برگزاری آزمون ها هدایت تحصیلی، نظرسنجی از دانش آموزان، والدین، دبیران و مشاور و تکمیل نمونه‌برگ های تحصیلی توسط دانش آموزان در سایت خدمات الکترونیک وزارت آموزش و پرورش و تایید نهایی آن رسید ثبت انتخاب رشته به دانش آموز ارائه می شود.

نتاج نهایی هدایت تحصیلی نیز در قالب یک نمونه برگ در درگاه خدمات الکترونیکی آموزش و پرورش قال دریافت است. این برگه شامل امتیازات کسب شده در گروه های مختلف تحصیلی با جزییات می باشد. معمولا نتایج هدایت تحصیلی مدتی بعد از اعلام نمرات امتحانات خردادماه منتشر می شود.

در انتها راهنمای تصویری انجام فرآیند هدایت تحصیلی را مشاهده فرمایید:

1 – ورود به صفحه خدمات الکترونیک وزارت آموزش و پرورش