در ادامه بررسی سرفصل های دروس تخصصی پایه های دبیرستان، نوبت به بررسی مباحث شیمی دوازدهم می رسد. شیمی درس تخصصی مشترک میان رشته های تجربی و ریاضی است که از پایه دهم تا دوازدهم همراه دانش آموزان است. مباحث شیمی به ویژه در بخش مسائل محاسباتی در طی سه سال به یکدیگر وابسته هستند. بنابراین یادگیری و تسلط بر مفاهیم شیمی دوازدهم نیازمند تسلط کامل بر سرفصل های شیمی دهم و شیمی یازدهم می باشد.
با توجه به اینکه شیمی پایه دوازدهم جز دروس امتحان نهایی است و همچنین در کنکور سراسری بودجه بندی قابل توجهی را به خود اختصاص می دهد، بنابراین در برنامه ریزی برای مطالعه این درس باید دقت زیادی داشته باشید.
از سوی دیگر، از آنجایی که نحوه طرح سوالات از مباحث شیمی اغلب به صورت ترکیبی است، برای تسلط همه جانبه و کامل بر شیمی، توصیه می شود مباحث شیمی دوازدهم را به صورت موضوعی مطالعه نمایید.
بررسی سرفصل ها و مباحث شیمی دوازدهم
کتاب شیمی 3 دارای 4 فصل می باشد. از مباحث کتاب شیمی دوازدهم به طور میانگین در کنکور تجربی 12 تست و در کنکور ریاضی 10 تست به صورت مستقیم یا ترکیبی طرح می شود. فصل های کتاب شیمی 3 به شرح زیر می باشند:
- فصل اول – مولکول‌ها در خدمت تندرستی
در فصل نخست از کتاب شیمی دوازدهم به بررسی ساختار مولکول ها و اتم ها پرداخته شده است. همچنین مولکول هایی از نوع اسیدهای چرب و اسید و بازها و استرها و چربی ها با جزییات بررسی شده اند. مفاهیمی همچون یون و درجه یونش، ثابت تعادل و قدرت اسیدی نیز در این بخش تدریس می شوند. بیشتر مباحث موجود در این فصل مفهومی و خواندنی هستند و برای تثبیت و تسلط بر نکات مهم این بخش خلاصه نویسی بسیار کمک کننده است.
- فصل دوم – آسایش و رفاه در سایه شیمی
در فصل دوم از کتاب شیمی 3 مفاهیم مهم اکسایش و کاهش ارائه می شوند. نحوه نوشتن نیم واکنش ها، واکنش های شیمیایی، انرژی پتانسیل و جنبشی، برقکافت، درصد خلوص و بازده درصدی و استوکیومتری در ادامه این فصل به تفصیل بررسی و تدریس می شوند.
- فصل سوم – شیمی جلوه‌ای از هنر، زیبایی و ماندگاری
ترکیبات یونی، معرفی انواع جامدات و رنگدانه ها و واکنش پذیری آنها و همچنین انواع واکنش های آلی و معدنی و رفتار تناوبی مولکول ها، سنتز رنگدانه ها و اقتصاد اتمی و عملکرد مواد در مقیاس نانو و ماکرو از مباحث اصلی مطرح شده در فصل سوم شیمی دوازدهم هستند.
- فصل چهارم – شیمی، راهی به سوی آینده روشن‌تر
آخرین فصل از کتاب شیمی دوازدهم به بررسی ساختار دگر شکل ها و همچنین رفتار مواد در مقیاس نانو و ماکرو و بازده درصدی و اثر مواد روی اندام های بدن اختصاص دارد.
چند نکته مهم در رابطه با مطالعه شیمی دوازدهم
- همانطور که مشاهده شد، مباحث شیمی دوازدهم بیشتر حول مباحث مفهومی و کاربردی می چرخد.
- استکیومتری در این کتاب تکمیل می شود اما مفاهیم کلیدی آن در پایه های قبل گفته شده است.
- در بخش اکسایش و کاهش و نیم واکنش ها، برای فهم کامل مباحث شما نیاز به تسلط بر جدول یون ها دارید که در تدریس شیمی کنکور به صورت کامل آموزش داده شده است.
- از آنجایی که شیمی دوازدهم با مطالبی که در تدریس شیمی دهم و تدریس شیمی یازدهم گفته شده، پیوستگی موضوعی زیادی دارد. و با توجه به اینکه تسلط بر شیمی دوازدهم مستلزم تسلط بر مفاهیم قبلی است، بنابراین بهتر است در هنگام مطالعه ماحث شیمی دوازدهم از منبع جامع شیمی کنکور استفاده کنید که کل شیمی را به صورت موضوعی و مبحثی تدریس کرده است.
- سهم هریک از فصل های شیمی 3 در کنکور به طور میانگین از این قرار است: فصل اول 3 تست، فصل دوم 4 تست، فصل سوم 3 تست و فصل چهارم 2 تست.
- بدجه بندی فصل های شیمی در امتحانات دی و خردادماه از این قرار است: در امتحان دی ماه فصل اول 11.5 نمره، فصل دوم 8.5 نمره؛ در امتحانات نهایی خردادماه فصل اول 6.5 نمره، فصل دوم 5 نمره، فصل سوم 4 نمره و فصل چهارم 4.5 نمره.
