دانش آموزان پایه دهم با ورود به مقطع دوره دوم متوسطه، باید متناسب با رشته تحصیلی خود باید دروس تخصصی را بگذرانند. شیمی یکی از دروس تخصصی مشترک برای رشته های تجربی و ریاضی است که در طول سه سال دبیرستان و در نهایت در کنکور همراه دانش آموزان است. در این نوشتار به بررسی مباحث شیمی دهم، سرفصل ها و جایگاه آن در کنکور می پردازیم.
مباحث شیمی دهم
کتاب شیمی 1 به عنوان یکی از دروس تخصصی رشته های تجربی و ریاضی در پایه دهم شامل مطالب مهم علم شیمی و مقدمه و پایه مباحث مهمی از این درس است که در طول سال های دوره دبیرستان به مرور تدریس و تکمیل می شوند. شیمی دهم شامل 3 فصل است که در ادامه بررسی هر یک از آن می پردازیم.
فصل اول – کیهان، زادگاه الفبای هستی
سرآغاز مباحث شیمی در دوره دبیرستان، به بررسی اجزای تشکیل دهنده عناصر و ذرات درون اتمی و ساختار اتم می پردازد. جدول تناوبی را بررسی می کند و ویژگی های عناصر را در هریک از ردیف ها و گروه های این جدول به تفصیل مورد بررسی قرار می دهد. در بخش دیگری از این فصل مفاهیم مهمی مانند عدد اتمی و جرم اتمی عناصر توضیح داده می شود. یکی دیگر از موضوعات مهمی که در فصل اول کتاب شیمی دهم بررسی می شود، نحوه توزیع الکترون ها در لایه ها و زیر لایه ها و نحوه آرایش الکترونی ذرات است.
در ادامه مباحث فصل اول شیمی دهم، با انواع یون های عناصر آشنا می شویم و نحوه پیوند میان اتم ها و تشکیل مولکول ها را می آموزیم.
آنالیز سوالات کنکور سال های اخیر نشان می دهد از مباحث فصل اول کتاب شیمی 1 در کنکور سراسری به طور میانگین 3 تست طرح می شود.
فصل دوم – ردپای گازها در زندگی
عنوان فصل کاملا گویاست. در این فصل ویژگی های عناصر گازی مهم بررسی می شود. همچنین واکنش های شیمیایی که عناصر گازی در آن دخیل هستند، مانند واکنش سوختن به طور کامل تشریح می شوند.
مفاهیم مهم و پر کاربردی چون قانون پایستگی جرم، واکنش های شیمیایی، موازنه کردن معادلات واکنش ها، ویژگی های اکسیدهای فلزی و نافلزی، مقدمه ای بر مبحث بسیار مهم استکیومتری و گریزی بر شیمی آلی در این فصل ارائه می گردند. توصیه اکید می کنیم در میان مبباحث شیمی دهم، موضوعات مطرح شده در فصل دوم را با جدیت بیشتری مطالعه کنید.
سهم این فصل در سوالات کنکور به طور میانگین 2 تا 3 تست مستقل است. البته بخش قال توجهی از سوالات کنکور به مسئله و استکیومتری اختصاص دارد و از این فصل اغلب سوالات به صورت ترکیبی طرح می شود.
فصل سوم – آب، آهنگ زندگی
یکی از موضوعات مباحث مهم شیمی که در فصل سوم کتاب شیمی دهم مطرح می شود، مبحث یون ها و محلول است. معمولا در کنکور از واکنش های شیمیایی محلول ها در کنکور تست های محاسباتی و مسئله محور طرح می‌گردد.
مفاهیم مهمی مانند غلظت یون در محلول، PPM، غلظت مولی (مولار)، نیروهای بین مولکولی، پیوند هیدروژنی و بحث رسانایی محلول ها در این فصل بررسی و تدریس می شوند.
سهم این فصل از کتاب شیمی دهم نیز در کنکور سراسری 2 تست مستقیم است. اما به صورت ترکیبی سوالات بیشتری از مباحث این فصل از کتاب شیمی دهم در کنکور طرح می شود.
جمع بندی بررسی مباحث شیمی دهم
همانطور که پیش تر گفته شد، مباحث شیمی دهم مقدمه و پایه سرفصل های کتاب های یازدهم و دوازدهم است و سوالات آن در کنکور ممکن است به صورت مستقیم و یا ترکیبی طرح شود. بنابراین یادگیری مفهومی و تسلط کامل بر مباحث کتاب شیمی دهم برای فهم کامل مطالب سال های بعد و موفقیت در کنکور لازم و حیاتی است.
نکته مهمی که بارها بر آن تاکید کرده ایم این است که شیمی را باید به صورت مفهومی یاد بگیرید تا بتوانید برای این درس به بهترین شکل در کنکور عمل کنید.
