مباحث زیست دهم | معرفی سرفصل ها و تاثیر آن در کنکور

زیست شناسی در پایه دهم، سرآغاز ورود به دنیای چالش برانگیز و جذاب زیست شناسی، مهم ترین درس رشته تجربی است. در این مقاله به بررسی سرفصل ها و مباحث کتاب زیست دهم و جایگاه آن در کنکور رشته تجربی می پردازیم.

برای موفقیت در کنکور تجربی -که پر رقابت ترین آزمون ورود به دانشگاه محسوب می شود- تاثیرگذارترین و مهم ترین درس، زیست شناسی است. زیست در کنکور بالاترین ضریب یعنی ضریب 12 را دارد و کسب نمره و درصد بالا در این درس تعیین کننده سرنوشت کنکور شما خواهد بود.

کتاب زیست دهم مهم ترین موضوعات در رابطه با زیست شناسی بدن انسان، زیست جانوری و مقدمات زیست گیاهی را در 7 فصل ارائه و آموزش داده می شود. در این کتاب 5 فصل اول مربوط به زیست جانوری است و 2 فصل پایانی به زیست شناسی گیاهی می پردازد.

آشنایی با مباحث فصل های کتاب زیست دهم

گفتیم که کتاب زیست شناسی 1 دارای 7 فصل است. تمام فصل های این کتاب 3 گفتار دارند، به جز فصل 4 که 4 گفتار دارد. در ادامه به معرفی مباحث هریک از فصل های کتاب زیست پایه دهم می پردازیم:

فصل اول: دنیای زنده

1. گفتار اول: زیست شناسی چیست؟ این گفتار مقدمه ای بر علم زیست شناسی ارائه می دهد. زیست شناسی چیست؟ چه شاخه هایی را در بر می گیرد؟ محدوده علم زیست شناسی، زیست شناسی نوین و کاربرد این علم در زندگی انسان از جمله مواردی است که در این گفتار تشریح می شود. معمولا از این بخش سوالی در امتحان پایان ترم و کنکور طرح نمی شود.

2. گفتار دوم: گستره حیاط. در این گفتار به بررسی مختصری از ویژگی های جانداران، انواع مولکول ها و اجزا و عناصر تشکیل دهنده آنها پرداخته می شود.

3. گفتار سوم: یاخته و بافت در بدن انسان. در این بخش از فصل اول اجزای تشکیل دهنده یاخته، چگونگی ورود مواد به یاخته و خروج از آنو همچنین معرفی انواع بافت های موجود در بدن انسان مورد بررسی قرار می گیرند.

فصل اول زیست دهم بیشتر جنبه مقدمه و ارائه تعاریف پایه دارد. این فصل از لحاظ ایجاد آمادگی و پیش زمینه برای یادگیری مباحث مهم زیست دهم بسیار مهم است، اما ارزش آزمونی و تستی زیاد ندارد.

فصل دوم: گوارش و جذب مواد

1. گفتار اول: ساختار و عملکرد لوله گوارش. بررسی ساختار لوله گوارش، نحوه حرکات لوله گوارش، اجزای دهان و فرآیند گوارش در دهان، چگونگی بلع غذا، گوارش در معده، گوارش در روده باریک، فرآیند گوارش انواع مواد موجود در غذا در این گفتار صورت می گیرد.

2. گفتار دوم: جذب مواد و تنظیم فعالیت دستگاه گوارش. چگونگی جذب مواد در روده باریک، عملکرد روده بزرگ در دفع، گردش خون و تنظیم فرآیندهای گوارشی در دستگاه گوارش خون از مباحث مطرح شده در این گفتار می باشند.

3. گفتار سوم: تنوع گوارش در جانداران. در گفتارهای قبلی این فصل به فرآیند گوارش مواد غذایی در بدن انسان پرداخته شده است. اما در این گفتار انواع گوارش در سایر جانداران مانند پرندگان، حشرات، نشخوارکنندگان و … بررسی می شوند.

در مجموع فصل دوم کتاب زیست دهم در کنکور تجربی بسیار مورد توجه طراحان سوال بوده است و به طور میانگین 4 تا 5 تست از آن طرح می شود. مباحث این فصل را با دقت و وسواس زیاد مطالعه کنید و حتما شکل های موجود در کتاب درسی را به خوبی یاد بگیرید.

فصل سوم: تبادلات گازی

1. گفتار اول: ساز و کار دستگاه تنفس در انسان. در این گفتار ساختار دستگاه تنفس انسان، بخش های اصلی آن و چگونگی حمل گازها در خون را مورد بررسی قرار می دهیم.

2. گفتار دوم: تهویه ششی. بررسی ساختار و نحوه عملکرد شش‌ها، حجم ها و ظرفیت‌های تنفسی و سایر عملکردهای دستگاه تنفس در این گفتار صورت می گیرد.

3. گفتار سوم: تنوع تبادلات گازی. در گفتار سوم از این فصل انواع تبادلات گازی و عملکرد دستگاه تنفس در جانوران گوناگون بررسی و تشریح می شود.

فصل سوم از کتاب زیست دهم نیز در کنکور حضور بسیار پررنگی دارد و معمولا بین 3 تا 4 تست از این فصل در دفترچه سوالات تخصصی کنکور تجربی دیده می شود.

فصل چهارم: گردش مواد در بدن

1. گفتار اول: قلب. وظایف قلب، اجزا و بخش های تشکیل دهنده آن و نحوه عملکرد قلب در این گفتار با جزییات بررسی می شود.

2. گفتار دوم: رگ‌ها. در این گفتار انواع رگ ها معرفی می شوند. همچنین ساختار، بافت، نحوه تبادل مواد در مویرگ ها و همچنین وظایف و نحوه عملکرد انواع رگ ها در این گفتار بررسی و تشریح می شود.

3. گفتار سوم: خون. خون چیست؟ اجزای تشکیل دهنده بافت خون، گلبول های سفید، گلبول‌های قرمز، گِرده‌ها و وظایف هریک و در مجموع هرآنچه در رابطه با نقش خون در فرآیند گردش مواد در بدن باید بدانید در این گفتار آمده است.

4. گفتار چهارم: تنوع گردش مواد در جانداران. بررسی اعضای سامانه گردش مواد غذایی در بدن سایر جانداران در این گفتار اتفاق می افتد.

فصل چهارم زیست 1 را می‌توان مهم‌ترین و تست‌خیزترین مبحث زیست‌شناسی در کنکور دانست. معمولا از این فصل بین 5 تا 7 تست در کنکور سوال طرح می شود.