در این نوشته به بررسی مصوبه جدید کنکور 1402 به بعد و همچنین تحلیل نظرات مردم و مسئولین در این رابطه می پردازیم.
بحث داغ کنکور و جدال بین طرفداران و مخالفان آن هنوز ادامه دارد. پس از کش و قوس های فراوان بین اعضاء مجلس، شورای عالی انقلاب فرهنگی، و سازمان سنجش و آموزش و پرورش، بالاخره مصوبه تغییر کنکور 1402 توسط رییس جمهور به امضاء رسید.
بررسی مختصر کلیات مصوبه جدید کنکور
طبق این مصوبه، از سال 1402 به بعد، برای سنجش توان علمی یک دانش آموز، سهم کنکور از 100 درصد به 60 درصد کاهش یافته و مابقی 40 درصد به معدل امتحانات نهایی تعلق می گیرد؛ که البته این میزان تاثیر معدل به مرور و سال به سال افزایش خواهد یافت.
قرار است کنکور سالی دو بار و فقط برای دروس تخصصی برگزار شود.
سنجش میزان ادراک دانش آموز از دروس عمومی و نظری فقط بر اساس معدل کل و از طریق برگزاری امتحانات نهایی سراسری انجام می شود.
فرصت هایی چون ترمیم معدل با شرکت دوباره در آزمون های امتحانات نهایی نیز وجود دارد.
با اعلام این مصوبه، موجی از اعتراض، توافق، ابهام و پرسش توسط داوطلبان، مردم و مسئولین بلند شد. در مطلب حاضر، به بررسی مزایا و معایب این مصوبه و مقایسه و جمع بندی نظرات می پردازیم.
دلایل و نظرات مسئولین موافق با مصوبه جدید کنکور
عاملی دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی و مسئولین موافق مانند کبگانیان دبیر ستاد راهبری اجرای نقشه جامع علمی کشور، احمد توکلی، سوزنچی و غیره به مهمترین دلایل تغییر مصوبه کنکور اشاره می کنند:
پررنگ کردن نقش معلمان و آموزش و پرورش در مقابل مافیای کنکور
در کشورهای پیشرفته، ملاک سنجش توان علمی یک دانش آموز تست های کنکور نیست. بلکه یادگیری اصولی در طی زمان در مقاطع تحصیلی ست.
این درست نیست که فردی با معدل 10 به علت مهارت تست زنی در کنکور وارد دانشگاهی چون شریف شود، در حالی که از نظر این دانشگاه، دانش پیش نیاز و توان علمی لازم برای ادامه تحصیل را ندارد.
یا اینکه، دانش آموزان مناطق محروم استان های سیستان بلوچستان، کرمان، ایلام و غیره با معدل های 19 تا 20 به علت مشکلات مالی و عدم شرکت در کلاس های کنکور از پذیرفته شدن در دانشگاه شریف باز بمانند.
اصلاح تدریجی نظام سنجش و پذیرش دانشگاه ها
کاهش اختلاف طبقاتی و فرصت برابر برای محرومین
سهم 40 درصدی معدل و سوابق تحصیلی به دانش آموزان مناطق محروم کمک می کند تا از پذیرش در دانشگاه های رتبه برتر و رشته های پروپاقرص چون پزشکی و دندانپزشکی باز نمانند.
کاهش فشار روانی ناشی از استرس چهار ساعته کنکور
حاصل سالها تلاش والدین و دانش آموز در چهار ساعت تست های کنکور خلاصه می شود که خود فشار روانی مضاعفی بر آنها وارد می کند.
اگر دانش آموز به هر دلیلی موفق به قبولی در کنکور نشود، اغلب، آنچه می ماند تضعیف وی از نظر روحی روانی و تحصیلی می باشد.
نظرات مسئولین مخالف مصوبه جدید کنکور
مسئولینی چون نادری عضو هیئت رئیسه مجلس، علی امرایی عضو کمیسیون آموزش دیده‌بان شفافیت و عدالت کشور، اغلب نمایندگان مجلس، رییس وقت سازمان سنجش و غیره با مصوبه جدید کنکور سراسری مخالف بوده اند.
مهمترین دلایل و نظرات آنها عبارتند از:
احیای مافیای کنکور بر خلاف ادعاهای شورای عالی انقلاب فرهنگی
سوالات آزمون نهایی همانند سوالات کنکور از سیستم رانت و ویژه خواری در امان نیست!
امکان تقلب در حوزه های امتحانی، رانت برای دستیابی به منابع سوالات، فروش سوال در شبکه های مجازی و دلالی سودجویان از بین نمی رود.
به علاوه، مافیای کنکور مجدد شروع به تولید منابع سوالات تشریحی و استخدام معلمان برای تدریس آنها می کند.
حذف و بلاتکلیفی فارغ التحصیلان سنوات قبل و تغییر رشته ای ها در مصوبه جدید
طبق ماده 4 این مصوبه، از سال 1404 به بعد، سوابق تحصیلی هر شرکت کننده باید مرتبط با گروه آزمایشی و مطابق نظام جدید (نظام 6.3.3.) باشد.
به عبارتی، فردی با دیپلم نظام قدیم و یا تغییر رشته ای نمی تواند در گروه آزمایشی جدید و مورد علاقه اش شرکت کند.
افزایش بی اخلاقی، فشار اقتصادی و تبعیض بر خانواده ها
داوطلبان برای ترمیم معدل مجبورند هزینه های تامین منابع سوال و جواب مجبورند پول بپردازند.
ترمیم معدل راه را برای رواج بی اخلاقی، تقلب، رشوه و سودجویی دلالان بازتر می کند.
خانواده ها برای ثبت نام فرزندان خود در مدارس سطح بالاتر و تدریس توسط معلمان زبده برای کسب نمره ی بالاتر متحمل هزینه های هنگفت خواهند شد.
به علاوه، مافیای کنکور بیکار نمی شنید و مانند سابق به چاپ منابع آزمون نهایی در رشته های مختلف، استخدام معلمان زبده، برگزاری کلاس و دریافت هزینه های مشاوره اقدام خواهد کرد.
مشکل تفکیک بین داوطلبان با معدل بین 19 تا 20
به قول امرایی، چندین هزار نفر فارغ التحصیل با معدل بسیار نزدیک بین 19 تا 20 داریم. مصوبه جدید چگونه می تواند بین این داوطلبان به عدالت گزینش نهایی را انجام دهد؟
افزایش شکاف طبقاتی بین فقرا و ثروتمندان
شورای عالی انقلاب فرهنگی ادعا می کند که با این مصوبه محرومان با معدل بالا می توانند راحت تر در رشته های پرطرفدار و دانشگاه های برتر پذیرش شوند.
اما سوال اینجاست که با وجود کمبود امکانات، کمبود معلمان تراز اول، و بودجه ناچیز آموزش و پرورش برای این مناطق، آیا آموزش و پرورش موفق تر عمل خواهد کرد؟ و آیا امکان کسب معدل بالا برای دانش آموزان مناطق محروم بیشتر فراهم می شود؟
نظرات داوطلبان و والدین درباره مصوبه جدید کنکور
در جمع بندی ما از کامنت های وبسایت های مردمی و اخبار مانند مشرق نیوز، نی نی سایت، ایرنا، ایسنا، تسنیم، مهرنیوز، و غیره که داشتیم، نظرات مخالف بر نظرات موافق غالب بودند.
موافقان از کاهش استرس کنکور، افزایش ظرفیت پذیرش در رشته های پزشکی و پرطرفدار، و مزایای احتساب معدل بالا می گویند.
در مقابل، تعداد زیادی از دانش آموزان دغدغه ناتوانی در پرداخت هزینه های ترمیم معدل و خرید منابع سوالات امتحان نهایی را دارند.
عده ای از رواج تقلب، بی عدالتی بین معلمان، بی اخلاقی دلال ها و این قبیل مسائل می گویند.
دانش آموزان مناطق محروم از کمبود امکانات آموزشی و معلم زبده می گویند.
اقشار کم درآمد نگران و اقشار مرفه نگرانی خاصی ندارند.
جمع بندی کلی نظرات و آینده کنکور سراسری
مصوبه جدید کنکور، بر اصلاح تدریجی سیستم آموزش و پرورش برای تربیت یک نسل با سوادتر و آماده تر برای ورود به دانشگاه تأکید می کند.
افزایش سطح سواد معلم و مبارزه با فساد اقتصادی مافیای کنکور از جمله اهداف این مصوبه است.
اما طبق مستندات بالا، ایرادات و مشکلات مصوبه جدید کنکور بیشتر از مزایای آن که توسط اعضای شورای انقلاب فرهنگی ادعا شده می باشد.
بهتر بود ابتدا در طی زمان زیر ساخت های برقراری عدالت آموزشی در تمامی مدارس تامین شود و سپس مصوبه نهایی در جهت کاهش هزینه های تحصیلی و کاهش فشار اقتصادی بر دهک های پایین جامعه اجرایی شود.
البته باید منتظر آینده باشیم تا نتایج اجرای این مصوبه به صورت شفاف تر نمایان شود.
