شاید بتوان ریاضیات را نامحبوب ترین درس دوره دبیرستان دانست. اکثر دانش آموزان مطالعه و یادگیری این درس را چالش مهم دوره تحصیل خود می دانند؛ از همین رو افزایش انگیزه برای یادگیری ریاضی را باید یکی از مهم ترین کارهای دانش آموزان در دوره دبیرستان به حساب آورد.
راهکارهای ارتقا انگیزه برای مطالعه و تسلط بر ریاضی را می توان از جهت دیدگاه بررسی کرد. برخی از این راهکارها کاملا به خود دانش آموز بستگی دارد، برخی دیگر در نتیجه عوامل بیرونی قابل اجراست.
در این نوشته به بررسی مهم‌ترین عوامل، روش‌ها و تکنیک های افزایش انگیزه برای یادگیری ریاضی می پردازیم و می آموزیم که برای افزایش اشتیاق یادگیری و تمرین ریاضیات چه کارهایی می توانیم انجام دهیم.
عوامل افزایش انگیزه برای یادگیری ریاضی
عواملی که باعث ایجاد و ارتقا اشتیاق و انگیزه برای مطالعه درس ریاضی می شود را، می توان به دو گروه کلی تقسیم کرد:
- عوامل فردی
- عوامل خارجی
در ادامه به بررسی و معرفی کامل جزییات این دو گروه می پردازیم.
عوامل فردی افزایش انگیزه برای یادگیری ریاضی
هر شخصی با توجه به شرایطی که در آن به سر می برد، می تواند برای افزایش انگیزه خود اقدامات موثری انجام دهد. مهم ترین و موثرترین اقداماتی که هر فرد در این رابطه می تواند انجام دهد، عبارت است از:
- تعیین اهداف
تعریف هدف نخستین گام برای ایجاد انگیزه است. در ابتدای سال تحصیلی برای خودتان مشخص کنید که می خواهید در درس ریاضی چه نمره ای به دست آورید یا سطح مطالعه خود را تا چه اندازه گسترش دهید؟
آیا می خواهید تنها در چارچوب امتحانات مدرسه و آزمون نهایی و کسب نمره بالا در امتحان درس ریاضی مطالعه داشته باشید؟ یا متناسب با پایهخ تحصیلی می خواهید مطالعه خود را به صورت آزمونی و آمادگی برای کنکور نیز انجام دهید؟ و در نهایت باید برای خود اهداف مشخص و قابل سنجش تعیین کنید.
- شبیه سازی ریاضیات با دنیای بیرون
ماهیت درس ریاضی خشک و ناملموس است. برای افزایش انگیزه‌ی مطالعه و یادگیری ریاضی، مباحث آن را به دنیای بیرون شبیه سازی کنید. بررسی کنید که هر مبحث آن در کجای زندگی کاربرد دارد. سعی کنید ریاضیات را با واقعیات کاربردی در زندگی روزمره‌تان مرتبط کنید تا یادگیری برای‌تان دل‌چسب و شیرین شود.
- ایجاد گروه مطالعه
گروهی متشکل از مشتاقان و علاقه‌مندان به مطالعه و یادگیری ریاضی تشکیل دهید. حضور در جمعی که با اشتیاق و انگیزه بالا ریاضی می خوانند، به طرز قابل توجهی انگیزه شما را برای تلاش بیشتر افزایش می دهد.
- استفاده از منابع به‌روز و جامع
از منابع آموزشی که با روش‌های مختلف و به روز، ریاضیات را آموزش می دهند، استفاده کنید. این نوع منابع فرآیند یادگیری را برای شما جذاب‌تر و راحت تر می کنند.
- پاداش‌دهی
پیشرفت خود را مورد ارزیابی قرار دهید و برای هر دستاوردی برای خودتان جایزه و تشویق در نظر بگیرید. هیجان رسیدن به آن تشویق یا جایزه، باعث افزایش انگیزه برای یادگیری ریاضی در شما می شود.
- خودشناسی
خودتان را به خوبی بشناسید، استعدادها، توانایی‌ها و امکاناتی که در اختیار دارید را در نظر داشته اشید؛ بر قراری تناسب میان این موارد که در نتیجه خودشناسی است می تواند بر میزان انگیزه شما برای یادگیری درس ریاضی تاثیر قابل توجهی داشته باشد.
عوامل خارجی موثر در افزایش انگیزه برای یادگیری ریاضی
درست است که نقش و سهم عوامل فردی، در افزایش انگیزه برای یادگیری ریاضی بسیار حیاتی و چشمگیر است، اما علاوه بر آن، عوامل دیگری خارج از اراده‌ی دانش آموز وجود دارد که در ارتقا انگیزه او تاثیر زیادی خواهد داشت. از آنجایی که این دسته از عوامل، به طور کل از حیطه انتخاب و اراده دانش آموز خارج است، به آن ها عوامل خارجی می گوییم. مهم ترین این عوامل عبارتند از:
- خانواده و اطرافیان
اصل اعتماد به نفس و اشتیاق به انجام هر کاری در افراد، توسط خانواده پایه گذاری می شود. حمایت بی دریغ، تشویق و راهنمایی های مثبت از سوی خانواده به طرز شگفت انگیزی می تواند انگیزه را در دانش آموز افزایش دهد.
- دبیر درس ریاضی
تاثیری که معلم ریاضی مدرسه در افزایش انگیزه دانش آموزان برای یادگیری ریاضی دارد، از هر عامل دیگری بیشتر است. نوع رفتار دبیر با دانش آموزان، روش تدریس او، نحوه تعامل با دانش آموزان در کلاس درس، توقعات، تشویق ها و توبیخ های به‌جا از سوی دبیر، همه و همه می تواند بر عملکرد دانش آموزان تاثیر مستقیم داشته باشد.
- مشارکت در روند آموزش
شرکت فعال دانش آموزان در روند آموزش کلاس درسی و دادن مسئولیت به آنها از سوی دبیر، موجب تلاش و پشتکار مضاعف دانش آموزان در کلاس درس می شود.
نتیجه گیری
انگیزه در یک تعریف کلی به حالتی در فرد گفته می شود که در نتیجه آن، انجام عملی با انرژی بیشتر و جهت دقیق تر صورت می گیرد.
در دوره دوم متوسطه یکی از این اعمال، افزایش انگیزه برای یادگیری ریاضی است. با توجه به اینکه ریاضی یکی از مهم‌ترین دروس در تمام مقاطع تحصیلی برای اکثر دانش‌آموزان است، اما بسیاری از دانش آموزان نسبت به یادگیری این درس بی علاقه و بی انگیزه می باشند.
در موضوع افزایش انگیزه برای مطالعه و یادگیری ریاضی، عوامل متعددی نظیر روش‌های تدریس، نوع منابع آموزشی، محیط و فضای آموزشی، عوامل فردی و شخصیتی، عوامل خانوادگی و … می تواند به طور قطعی و مستقیم تاثیرگذار باشند.
