پنجشنبه و جمعه گذشته متفاوت ترین و یکی از پربحث ترین آزمون های چند دهه اخیر برگزار شد و علیرغم وعده ها و تدابیر شدید و قطع سراسری اینترنت در ساعات آزمون، شاهد لو رفتن سوالات کنکور بودیم.
به گزارش فرارو، روز پنجشنبه در حالی که هنوز دو ساعت از برگزاری اولین نوبت کنکور زمستانی کشور نگذشته بود، سؤالات این آزمون در چند کانال تلگرامی منتشر شد.
این در حالی است که از روز قبل از کنکور پیامکی مبنی بر قطع‌شدن اینترنت موبایل به ساکنان مناطق نزدیک به حوزه‌های برگزاری کنکور، ارسال شد و اینترنت موبایل در این مناطق از حدود ساعت هشت تا ۱۱:۳۰ قطع بود، اما گویا این قطعی موقت اینترنت همراه در سایر حوزه‌ها هم اثرگذار بوده، طوری که حتی دستگاه‌های ATM بعضی مناطق به درستی کار نمی‌کردند و برخی کاربران شبکه‌های اجتماعی هم از قطعی اینترنت در بیمارستان‌ها و سرگردانی بیماران خبر دادند.
حتی خبری از اختلال در سازمان میوه‌وتره‌بار به دلیل قطعی اینترنت منتشر شد. با تمام این سخت‌گیری‌ها و هشدار‌های سازمان سنجش، اما تصاویری از سؤالات فیزیک و شیمی کنکور تجربی که دیروز برگزار شد، در کانال‌های تلگرامی تقلب منتشر شد و ادمین یکی از این کانال‌ها با انتشار پیامی در کانالش نوشت که تقلب ربطی به اینترنت ندارد و آنها در هر صورت کار خودشان را که تقلب است، انجام می‌دهند.
اما و اگر‌های قطعی اینترنت در روز کنکور
وزیر علوم حدود دو هفته قبل گفته بود مردم قطع اینترنت در زمان برگزاری کنکور را می‌پذیرند؛ چراکه سرنوشت فرزندانمان در گرو کنکور است.
این صحبت‌ها که با واکنش‌هایی از سوی کاربران شبکه‌های اجتماعی هم روبه‌رو شد، اما وزیر ارتباطات دراین‌باره گفت که سازمان سنجش به دنبال این بود که هم‌زمان با برگزاری کنکور، اینترنت به شکل سراسری قطع شود که ما مخالفت کردیم.
کانال‌های تلگرامی تقلب از این اظهار نظر وزارت ارتباطات ابراز خوشحالی کردند و به مشتریانشان اطمینان دادند همان‌طور‌که گفته بودیم، اینترنت در روز کنکور قطع نمی‌شود.
چند روز بعد سازمان سنجش اعلام کرد که اینترنت همراه در روز کنکور در حوزه‌های امتحانی قطع می‌شود. رئیس این سازمان در این خصوص گفت: «پیش‌بینی کردیم و از دولت خواستیم که امکان ارسال و دریافت فایل وجود نداشته باشد که مصوب شد در اینترنت همراه در حوزه‌های شبکه‌های پیام‌رسان محدودیت داریم».
البته این برای اولین بار نبود که اینترنت در حوزه های کنکور قطع می شد؛ سال گذشته نیز وزیر ارتباطات در روز‌های نزدیک به کنکور ۱۴۰۱، گفته بود که برای جلوگیری از فروش سؤالات کنکور و امنیت روانی داوطلبان درخواست شد که در حوزه‌های امتحانی اینترنت ۳G و ۴G فعال نباشد.
وزیر علوم نیز در آخرین اظهار نظر خود قطع‌شدن اینترنت در زمان برگزاری کنکور را در راستای تحقق عدالت آموزشی خوانده بود.
نکته تامل برانگیز اما این است که بیش از سه روز پیش سؤالات به دست خبرنگار «شرق» رسید و مسئله را با روابط عمومی سازمان سنجش در میان گذاشت که البته آنها تکذیب و صحت سؤالات را نپذیرفتند. اما با برگزاری امتحانات مشخص شد که انکار آنها بی‌پایه بود و سؤالات خیلی زودتر از همیشه منتشر شده بود.
با وجود تمام سخت‌گیری‌ها و هشدار‌ها به متقلبان مبنی بر محروم‌شدن از تحصیل باز هم دیروز در‌حالی‌که هنوز دو ساعت از برگزاری کنکور تجربی نگذشته بود، سؤالات شیمی و فیزیک روی چند کانال تلگرامی قرار گرفت.
بررسی این سؤالات با سؤالات کنکور که چند ساعت بعد از اتمام جلسه روی سایت سنجش قرار گرفته بود، نشان می‌دهد بعضی سؤالات کانال‌های تلگرامی با بعضی سؤالات کنکور یکسان بودند البته شماره سؤالات فرق داشت.
مثلا سؤال شماره ۸۰ درس شیمی سؤالات کانال‌های تقلب با سؤال شماره ۷۸ درس شیمی سؤالات دفترچه‌ای که روی سازمان سنجش قرار گرفت یکی است یا سؤال شماره ۷۰ درس فیزیک در کانال‌های تقلب با سؤال شماره ۶۱ همین درس در دفترچه‌ای که روی سایت سنجش قرار دارد، یکی است.
همچنین صبح جمعه هم برخی سؤالات درس عربی رشته انسانی هم روی برخی کانال‌ها قرار گرفت.
پورعباس، رئیس سازمان سنجش پس از برگزاری کنکور گفت که متخلفان کنکور هیچ توفیقی پیدا نکرده‌اند تا به اهداف خود برسند و تاکنون علیرغم تلاش زیادی که صورت گرفته، هیچ عکسی ارسال نشده. او همچنین در رابطه با ابزارآلات تقلب گفت: «وسایل عکاسی به اندازه یک دکمه پیراهن است. این دستگاه‌ها با دستگاه‌های ایکس‌ری هم قابل کشف‌شدن نیست. این دستگاه‌های شبه‌جاسوسی به دلیل اینکه تمام‌اتوماتیک و هوشمند است، زدن دکمه مساوی است با ارسال عکس».
رئیس سازمان سنجش همچنین در جریان بازدید از نحوه برگزاری کنکور در دانشگاه شریف به خبرنگاران گفت: «در این دوره و دوره قبل کنکور، علاوه بر تلاش‌های بسیاری که برای لورفتن سؤالات آزمون شده بود، کار از تقلب هم گذشته و تلاش داشتند تا به اصل ساختار و سازوکار برگزاری کنکور آسیب زده و ناتوانی برگزارکنندگان را به رخ بکشند، اما موفق نشدند».
پورعبای در رابطه با دستگاه جمر (قطع‌کننده اینترنت) و ابزارآلات جاسوسی غیرقابل شناسایی که متقلبان استفاده می‌کنند، گفت: «راه‌های جایگزینی که مطرح می‌شود، عمدتا تا قبل از شروع آزمون است که باید مراقبت‌ها و هماهنگی‌های امنیتی و… صورت بگیرد.
اما این‌ها تا قبل از آزمون است و وقتی آزمون شروع می‌شود ما با مکانیسمِ عکس‌گرفتن مواجه می‌شویم که عکس را گرفته و از طریق اینترنت ارسال می‌کنند.
جمر هم جواب نمی‌دهد؛ چراکه این‌ها دوربین‌های پیشرفته فوق‌جاسوسی هستند که با فرکانس‌های مخصوص کار می‌کنند و جمر برای آنها جواب نمی‌دهد.
وسایل عکس‌گرفتن آنها هم گاه در حد دکمه لباسی است که هر کس روی لباس خود دارد و این موارد حتی با دستگاه‌های X-RAy قابل شناسایی نیست و از ابتدای صبح که حساس‌ترین و بزرگ‌ترین آزمون خود را برگزار کردیم، تلاش‌های زیادی داشتند، اما هیچ‌گونه ارسال عکسی را نداشته‌اند و به ما گزارشی نشده است.
وزیر ارتباطات پیشنهاد کرده بود که برای پیداکردن این وسایل یا قطع ارتباط آنها، دستگاه‌هایی طراحی شود و ما هم دوهزارو ۸۰۰ دستگاه ساختیم که سیگنال را پیدا می‌کند.
اما سیگنال‌یابی ما برای چند ثانیه کفاف نمی‌دهد و سیگنال‌هایی که چند دقیقه‌ای هستند و دوام دارند را می‌توانند شناسایی کنند؛ سیگنال‌هایی هم که برای ارسال عکس به کار گرفته می‌شود، چون تمام‌اتوماتیک و در حد فشردن یک دکمه است، در همان لحظه انجام شده و قابل جلوگیری نیست».
رئیس سازمان سنجش در پایان گفت: «در حال حاضر اینترنت تلفن همراه در دانشگاه و حوالی آن و همچنین اینترنت شریف هم در دو ساختمان تالار‌ها و ابن‌سینا به درخواست سازمان سنجش قطع شده و تا ظهر امروز ادامه خواهد داشت».لو رفتن سوالات کنکور
وی همچنین در روز ۳۰ دی ماه با اعلام اینکه چند صفحه از سؤالات کنکور در کانال‌های تلگرامی پخش شده بود، گفت: «روز گذشته ۲۹ دی‌ماه سه صفحه از دفترچه سؤالات قبل از پایان آزمون منتشر شد، اما به‌سرعت توانستیم متخلف را شناسایی و بازداشت کنیم. تاکنون هیچ برگشت پاسخی به حوزه‌های امتحانی در کنکور امسال اتفاق نیفتاده است».
وی همچنین در گفتگو با صداوسیما در روز برگزاری کنکور انسانی، ریاضی و زبان در روز ۳۰ دی‌ماه عنوان کرد که امسال هیچ فرستنده تقلب برای آزمون کنکور نداشتیم و در مقایسه با سال گذشته یکی از بی‌نظیر‌ترین آزمون‌ها را پشت‌سر گذاشتیم.
سؤالات کنکور چطور ممکن است لو برود؟
هامون سبطی، رئیس دیده‌بان عدالت آموزشی با ردکردن احتمال لورفتن سؤالات کنکور قبل از جلسه گفت: «اینکه آیا سؤالات کنکور قابل خریداری است یا خیر هنوز تأیید نشده است. افرادی در این خصوص دستگیر شدند، اما چون مدارک کافی وجود نداشته تا ثابت کند این افراد قبل از جلسه کنکور به سؤالات دسترسی داشتند، آنها هم رها شدند.
منتشرکردن عکس از کاور دفترچه ترفند رایجی است که این افراد به کار می‌برند. در کنکور تیرماه ۱۴۰۱ عکس‌هایی منتشر شد که ما و خیلی از استادان دیگر این موضوع را به پلیس فتا اطلاع دادیم و تا جایی که می‌دانیم افرادی هم دستگیر شدند، اما در ادامه این موضوع به عنوان یک سند قطعی استفاده نشد».
رئیس دیده‌بان عدالت آموزشی درباره نحوه لورفتن سؤالات در امتحان نهایی گفت: «در سال ۹۷ ابتکار بسیار خوبی انجام شد و آن‌هم اینکه سؤالات در خود حوزه امتحانی تکثیر می‌شد، اما اگر به هر دلیلی مانند اطلاع‌رسانی دیرهنگام مدیر مجموعه آموزشی، امتحان دیر برگزار شود؛ این دیر برگزارشدن احتمال تقلب و عکس‌گرفتن از سؤالات توسط برخی افراد سودجو حاضر در حوزه امتحانی و لورفتن سؤالات را بالا می‌برد».
سبطی در رابطه با نحوه لورفتن سؤالات کنکور گفت: «به جهت اینکه تعداد داوطلبان کنکور بسیار بیشتر از امتحان نهایی است، تکثیر‌کردن سؤالات کنکور در محل برگزاری امتحان، امکان‌پذیر نیست.
چاپ سؤالات کنکور در حوزه امتحانی به لحاظ امنیتی مشکل‌سازتر است. سؤالات کنکور در چاپخانه قرنطینه سازمان سنجش منتشر می‌شود و توسط سه مأمور از نهاد‌های مختلف امنیتی به مراکز استان‌ها فرستاده می‌شود.
در کل این حوزه‌ها که حدود هزار حوزه است، کافی است یک مأمور آدم ناخلفی باشد و از غفلت دو مأمور دیگر استفاده کند و از دفترچه‌ها عکس بگیرد.
اگرچه این دفترچه‌ها پلمب هستند، اما اگر بین ۵۰۰ هزار دفترچه پلمب یک دفترچه مخدوش باشد، چندان توجهی را جلب نمی‌کند.
برخی سؤال‌فروشان نظیر آقایی به نام «و یا س» ادعا می‌کنند با این روش به سؤالات دست پیدا می‌کنند و آن را با مبالغ هنگفت مثل ۵۰۰ میلیون تومان تا یک میلیارد در اختیار مشتریان خود قرار می‌دهند».
هامون سبطی درخصوص خلأ قانونی در رابطه با فروشندگان سؤالات کنکور و صندلی‌فروشان دانشگاه‌ها گفت: «ما در ایران حتی درباره آپارتمان‌نشینی مجموعه قوانین داریم، اما متأسفانه مجموعه مدونی از قوانین آموزشی در ایران نداریم و قانون‌گذاران ما به این مسئله کمتر از چیزی که باید اهمیت داده‌اند.
ما خلأ قانونی شدیدی در این زمینه داریم. مثلا فرض کنید معلمی است که سال‌هاست با دانش‌آموزان بدرفتاری می‌کند یا آزمون‌های بدی می‌گیرد، در کجای قوانین کشور ما نحوه برخورد و مجازات با این افراد ذکر شده است؟لو رفتن سوالات کنکور
حتی اگر سازمان سنجش به وظایف خود درست عمل نکند، چطور می‌توان با او برخورد کرد؟ چه نهادی وی را مجازات می‌کند؟
ما حتی مواردی مثل صندلی‌فروشی در دانشگاه‌ها را داشتیم که به‌مراتب از تقلب‌فروشی بدتر است. این افراد دستگیر شدند و جرمشان اثبات هم شد، اما بعد از دو، سه سال آزاد شدند و با جسارت و وقاحت بیشتری و حتی روش‌های جدیدتری به کارشان ادامه دادند؛ طوری که رد و اثر انگشتشان و نوع ادبیاتشان در کانال‌های جدیدی که می‌زنند، به‌راحتی قابل تشخیص است.
با خیلی از جرائم برخورد خیلی شدیدتری صورت می‌گیرد، اما می‌بینیم با این افراد برخوردی که باید صورت نمی‌گیرد. عمل آنها ضربه‌ای بنیادین به فرهنگ کشور می‌زند».
وقتی واقعیت عریان در جلوی چشم مردم باشد، با انکار و تکذیب، میزان فاجعه بیشتر برای مردم تصویر می‌شود و مردم فکر کنند چه اتفاق مهیبی افتاده است که سازمان سنجش راهی جز تکذیب ندارد؛ در‌صورتی‌که اگر به مردم آگاهی داده شود و واقعیت گفته شود، می‌تواند آرامش بیشتری ایجاد کند تا اینکه مدام تکذیب پشت تکذیب انجام شود.
سبطی درباره فروپاشی اخلاقی جامعه هشدار داد و گفت: «وقتی سؤال جامعه این باشد که پس چه بلایی سر کسی که پول تقلب ندارد می‌آید، یعنی فروپاشی اخلاقی جامعه که من از سال ۸۴ و دیده‌بان عدالت آموزشی از سال ۸۶ درباره آن هشدار می‌دهیم، در حال وقوع است و جامعه به مرحله فروپاشی اخلاقی رسیده.
حتی خانواده‌ها و رسانه‌ها که صدای گویای وجدان اجتماعی هستند نیز در مقابل تقلب ناامید شده‌اند و دغدغه و سؤال این نیست که چرا دانش‌آموز تقلب می‌کند، سؤال این است که چرا در تقلب عدالت وجود ندارد؟».
متأسفانه مسئولان هنوز به این نتیجه نرسیده‌اند که عدالت آموزشی و امنیت آموزشی جزء نهاد‌های اصلی حکمرانی است و اگر راحت از کنار این مسئله عبور کنند، باعث بحران‌های شدید فرهنگی، اخلاقی، اجتماعی و… خواهند شد. آقای توکلی به درستی اشاره کردند که یک جریانی در پی از بین بردن آموزش یک تمدن به خاطر منافع خودش است».
منبع: فرارو
