نقشه کشی ذهنی چیست؟ از سال‌های گذشته تا کنون، نقشه ذهنی به عنوان یکی از ابزارهای لازم برای افزایش تمرکز، یادداشت برداری و خلاصه نویسی مورد استفاده قرار می‌گیرد. این نوع از نقشه‌ها به افراد کمک می‌کنند تا مطالب را یاد گرفته، حفظ کنند و در نهایت به یاد آورند.
با یادگیری رسم نقشه ذهنی، تحول بزرگی در امر آموزش به وجود آمده و یادگیری و مطالعات دانش‌آموزان دچار تغییر خواهد شد. چگونگی رسم نقشه ذهنی دارای اهمیت زیادی است. مانند تمامی تکنیک‌ها و ابزار، نقشه کشی ذهنی نیز قانون‌های خاص خود را دارد که در زمان رسم باید رعایت شوند. در ادامه بیشتر در رابطه با این قانون‌ها و راهکارها توضیح داده می‌شود.
نقشه کشی ذهنی چیست؟
نقشه کشی ذهنی، فرآیندی است که در نهایت به ایجاد یک نقشه ذهنی منجر می‌شود. بنیان‌گذار نقشه ذهنی، فردی به نام تونی بوزان بوده که نقشه ذهنی را ابزاری برای به تصویر کشیدن مطالب مختلف و نشان دادن ارتباط میان آن‌ها معرفی می‌کند. در واقع تمامی مطالب و نکات موجود در این نقشه توسط خط کشی به سایر نکات مربوط به هم متصل شده و در نهایت دانش آموز به اطلاعات خوبی دست یافته و ارتباط میان این‌ها را درک خواهد کرد.
سال‌های زیادی است که روش نقشه کشی ذهنی در کشورهای پیشرفته کاربرد داشته و دانش‌آموزان و دانشجویان این کشورها مانند آمریکا، فنلاند، ژاپن و غیره از آن به عنوان بهترین راهکار افزایش تمرکز و خلاصه نویسی استفاده می‌کنند.
چگونگی طراحی نقشه ذهنی
روش نقشه کشی ذهنی چیست؟ یاد گرفتن چگونگی طراحی نقشه ذهنی می‌تواند روش یادگیری دانش آموزان را متحول کند. علی الخصوص دانش‌آموزان دبیرستان و کنکوری که حجم مطالب آموزش داده شده به آن‌ها زیاد است، نقشه ذهنی می‌تواند تمرکز آن‌ها را افزایش داده و یادگیری عمیق‌تری را برای آن‌ها به ارمغان آورد. برای رسم نقشه ذهنی، سه مرحله ساده وجود دارد؛
- در مرحله اول ایده و یا همان موضوع اصلی مربوط به آموزش آنلاین و آفلاین در مرکز صفحه قرار داده می‌شود. در صورت وجود نکات و مطالب زیاد، بهتر است صفحه به صورت افقی قرار گیرد تا فضای بیشتری برای نقشه کشی ذهنی وجود داشته باشد.
- در مرحله بعدی تمامی نکات مهم جزئی به صورت کلید واژه توسط خط‌هایی به موضوع اصلی متصل می‌شوند.
- در آخرین مرحله، مطالب جدید اضافه شده و نکات به صورت خلاصه عنوان می‌شوند.
نقشه کشی ذهنی در مطالعه کنکوری
برخی از دانش آموزان کنکوری مدعی هستند که یک کتاب را بالغ بر 200 مرتبه مطالعه کرده‌اند. این در حالی است که دانش‌آموز تنها پکیج کنکوری خود را نهایتا دو یا سه بار دیده، سپس نقشه ذهنی آن را کشیده است. در دفعات بعدی مطالعه، تنها نقشه ذهنی کشیده شده را مرور کرده و دیگر به سراغ مطالعه کل کتاب نمی‌رود.
در واقع رمز یادگیری و حک شدن اطلاعات در حافظه بلند مدت، مرور کردن است. دانش آموزان با رسم نقشه ذهنی و خلاصه کردن یک فصل از کتاب، یادگیری و تمرکز خود را افزایش می‌دهند. البته افزایش تمرکز با نقشه کشی ذهنی زمانی اتفاق می‌افتد که این کار به درستی انجام شود. برای ترسیم درست نقشه ذهنی باید ساختار اطلاعات و نکات را سازمان‌دهی کرد تا در نهایت مطالب یادداشت شده، ملموس باشند و به آسانی در حافظه دانش‌آموز باقی بمانند. همچنین یادآوری این مطالب نیز باید آسان باشد و به صورت تک به تک یادآوری شوند.
