معرفی رشته ی اعضای مصنوعی
رشته اعضای مصنوعی که جز رشته های توانبخشی است و از زیر رشته های مجموعه علوم پزشکی و شاخه پیراپزشکی می باشد. برخی این رشته را با عناوین «ارتوپد فنی» نیز می شناسند.
فارغ التحصیلان این رشته ساخت اندام های بدن به صورت مصنوعی و همچنین وسایل کمکی برای اعضای کم توان یا ناتوان بدن را بر عهده دارند.
اعضای مصنوعی را از سوی دیگر می توان از زیر مجموعه های رشته مهندسی پزشکی هم به حساب آورد. در ادامه این مطلب ضمن معرفی کامل رشته ارتوپد فنی و بازار کار آن در ایران، به تفات های اساسی آن با مهندسی پزشکی نیز می پردازیم.
معرفی رشته اعضای مصنوعی (ارتوپد فنی)
رشته اعضای مصنوعی از شاخه های بسیار کاربردی و حیاتی توانبخشی است. هدف از این رشته تربیت مختصصانی است که در تولید و ساخت اعضای مصنوعی بدن مهارت داشته باشند.
افراد ممکن است بنابر مشکلات ژنتیکی یا بروز برخی بیماری ها و یا رخداد حوادث در برخی از اندام های خود دچار آسیب، نقص یا فقدان عضو شوند. متخصص ارتوپد فنی، با استفاده از دانش و مهارت خود، اقدام به ساخت آن عضو به صورت مصنوعی می کند.
برخی از اهالی این حرفه، نام «ارتز و پروتز» را نیز بر این رشته می گذارند. ارتز به فعالیت عضو آسیب دیده کمک می کند و هر جا نیاز باشد فعالیت آن را اصلاح می کند؛ پروتز نیز عضو مصنوعی جایگزین است که در صورت از دست رفتن یک عضو بدن، جایگزین آن می شود.
هدف این رشته تربیت نیروهای متخصص و ماهر در امر طراحی و ساخت اعضای مصنوعی است. مباحث آموزشی آن ترکیبی از دروس مربوط به طراحی، مهندسی و پزشکی می باشد.
طول مدت تحصیلی این رشته در مقطع کارشناسی 4 سال می باشد و دانشجویا طی این دوره باید 128 واحد درسی را بگذرانند.
فعالیت اصلی رشته‌ی اعضای مصنوعی را می توان در سه زمینه خلاصه کرد:
الف) اصلاح ناهنجاری های اعضای بدن
ب) کمک و حمایت از اعضای ضعیف و ناتوان
ج) ساخت عضو مصنوعی برای اندام های آسیب دیده یا از دست رفته
دانشجویان در دوره‌ی کارشناسی (دوره ی 4 ساله) این رشته، ابتدا با مفاهیم علوم پایه‌ی مهندسی، پزشکی، آناتومی و فیزیولوژی بدن آشنا می شوند و بعد از آن ساخت اعضای مصنوعی را می آموزند.
رشته‌ی اعضای مصنوعی در دوره کارشناسی گرایش خاصی ندارد، اما امکان ادامه تحصیل در مقطع کارشناسی ارشد در دو گرایش ارتز و پروتز برای متقاضیان فراهم می باشد.
همانطور که پیش تر گفته شد، ارتز به وسایل کمکی که در خارج از بدن و به موازات عضو از کار افتاده قرار می گیرد و فعالیت آنرا بهبود می بخشد گفته می شود و پروتز وسیله ای است که جایگزین عضو از دست رفته می شود.
علاوه بر این، فارغ التحصیلان کارشناسی اعضای مصنوعی می توانند برای ادامه تحصیل در مقطع ارشد یکی از رشته های زیر را نیز انتخاب کنند:
- مهندسی پزشکی (بیومتریال و بیوالکتریک)
- نانوتکنولوژی پزشکی
- فیزیک پزشکی
- رشته ی مدیریت توانبخشی
- اعضای مصنوعی و وسایل کمکی
- زیست فناوری پزشکی
تفاوت اعضای مصنوعی و مهندسی پزشکی
گفتیم که رشته اعضای مصنوعی از برخی جهات به رشته ی مهندسی پزشکی شبیه است، اما در نظر داشته باشید که رشته‌ی اعضای مصنوعی به ساخت وسایل کمکی و اعضای مصنوعی خارج از بدن نظیر دست، پا، چشم و بینی می‌پردازد؛
در حالی که عمده وظیفه‌ی فارغ التحصیلان رشته‌ی مهندسی پزشکی، ساخت تجهیزات پزشکی نظیر دستگاه های مختلف رادیولوژی، عکس برداری و ..است. مهندسی پزشکی بیشتر با سیستم های الکتریکی و بیومکانیکی سروکار دارد، در حالی که ارتوپد فنی به ساخت سیستم های مکانیکی میپ ردازد.
رشته ی مهندسی پزشکی، علاوه بر اعضای خارج از بدن، به ساخت بافت و اعضای مصنوعی داخل بدن نظیر پروتز های داخل قلبی و دست سیبرنتیکی می پردازد، اما وظیفه کارشناس اعضای مصنوعی ساخت قطعات ساده خارج بدن که با دست قابل ساخت هستند، است.
فیزیک و زیست شناسی در بین دروس تخصصی رشته تجربی برای موفقیت در این رشته بسیار حائز اهمیت هستند، اما میزان اهمیت کلیه دروس تخصصی برای قبولی در این رشته به یک اندازه است.
در بین دروس عمومی هم با توجه به تغییر شرایط برگزاری کنکور و تاثیر قطعی سوابق تحصیلی در نتیجه کنکور، در سرنوشت تحصیلی شما بسیار تاثیرگذار هستند. بنابراین لازم است تا کلیه دروس عمومیو تخصصی خود را به صورت کاملا مفهومی و تشریحی بیاموزید و ضمن تسلط قطعی بر مباحث آزمونی و تکنیک های تست‌زنی دروس تخصصی، خود را برای کسب بالاترین نمره و معدل در امتحان نهایی آماده کنید.
هیچ درسی را حذف نکنید. تاکید می کنم در کنکور تجربی همه دروس از اهمیت یکسان برخوردارند. حداقل یک درس تخصصی را با مشورت مشاور خود به عنوان درسی که باید 100 بزنید انتخاب کنید.
فراموش نکنید برای اینکه در بهترین رشته و بهترین دانشگاه پذیرفته شوید باید بهترین باشید.
