پاسخ به سوالات متداول تغییرات کنکور 1402 در سایت زیر 100 سنجش
پس از تصویب مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی در ارتباط با تغییرات برگزاری کنکور و ابلاغ و اجرایی شدن آن برای کنکور 1402، سوالات و نگرانی هایی زیادی در رابطه با این تغییرات برای داوطلبان و خانئاده های آنها به وجود آموده است.
به همین خاطر گروه علم و آموزش خبرگزاری جمهوری اسلامی (ایرنا) با انتشار مقاله ای به سوالات متدوال در زمینه برگزاری کنکور 1402 پاسخ گفته است.
در این نوشته چکیده ای از توضیحات تغییرات مصوب را می خوانیم.
سؤال 1- مهمترین تغییرات در کنکور سال آینده (و بعد از آن) چیست؟
سابقه تحصیلی داوطلبین (امتحانات نهائی) دارای تاثیر قطعی ۴۰ درصدی شده است. لازم به توضیح است که منظور از سابقه تحصیلی همان امتحانات نهائی سراسری، امن و تشریحی است که با استفاده از امکانات جدید فناوری بصورت عادلانه تصحیح خواهد شد.
البته در محورهای بعدی در این باره توضیح بیشتر خواهد آمد. بنابراین معدل آزمون نهایی سال آخر متوسطه (دوازدهم) در سال آینده ۴۰ درصد، و برای سالهای بعد به ترتیبی که در ادامه خواهد آمد، تأثیر قطعی (و نه صرفا تاثیر مثبت) در محاسبه نمره کل داوطلب دارد.
سؤال 2- منظور از سابقه تحصیلی چیست؟ نمره کل سابقه تحصیلی چگونه محاسبه می شود؟
سابقه تحصیلی (امتحانات نهائی) هر داوطلب معدل نمرات دروس عمومی و دروس تخصصی در هر رشته تحصیلی دوره دوم متوسطه (در نظام آموزشی جدید یا ۶-۳-۳) و یا دیپلم و پیش‌دانشگاهی (در نظام آموزشی قبلی) است.
این امتحانات باید مطابق اصول سنجش و اندازه‌گیری، به طور استاندارد، کیفی، تشریحی و امن مطابق مصوبات شورای عالی آموزش و پرورش توسط بخش سنجش وزارت آموزش و پرورش به صورت سراسری و نهایی در سنوات مختلف برگزار شوند.
از این رو سهم نمره سابقه تحصیلی در آزمون سال ۱۴۰۲ و ۱۴۰۳ تنها بر اساس معدل نمرات پایه دوازدهم، در سال ۱۴۰۴ نمرات پایه های یازدهم و دوازدهم و از سال ۱۴۰۵ به بعد بر اساس نمرات پایه های سه سال آخر (دهم، یازدهم و دوازدهم) خواهد بود. در خصوص داوطلبین فارغ‌التحصیل نظام قدیم آموزشی از سال ۱۴۰۲ سابقه تحصیلی شامل نمرات تراز شده دیپلم و پیش دانشگاهی ایجاد و ملاک عمل خواهد بود.
سؤال 3- منظور از آزمون اختصاصی در این مصوبه چیست؟ نمره کل آزمون اختصاصی چگونه محاسبه خواهد شد؟
منظور از آزمون اختصاصی، همان کنکور سراسری است که از میان دروس تخصصی رشته‌های تحصیلی در سه سال آخر دوره دوم متوسطه در هر یک از گروه های آزمایشی توسط سازمان سنجش آموزش کشور برگزار می شود.
این آزمون که صرفا بر اساس مفاد کتاب‌های درسی وزارت آموزش و پرورش طراحی می شود، هر سال دو بار برگزار و نتیجه آن تا دو سال برای انتخاب رشته داوطلبین معتبر است.
نمره این آزمون در سال ۱۴۰۲ شصت درصد، در سال ۱۴۰۳ پنجاه درصد و از سال ۱۴۰۴ به بعد چهل‌درصد در نمره کل داوطلب (که ملاک رتبه بندی و پذیرش دانشجو است) سهم خواهد داشت.
سؤال 4- نحوه تأثیر معدل امتحانات نهائی دوره متوسطه (سابقه تحصیلی) در فرآیند سنجش برای پذیرش و ورود به دانشگاه چگونه است؟
نمره کل سابقه تحصیلی (معدل امتحانات نهائی) برای هر داوطلب (با تأثیر ۴۰ و ۵۰ درصدی به ترتیب در سال ۱۴۰۲ و ۱۴۰۳ و ۶۰ درصدی برای سال ۱۴۰۴ و بعد از آن) میانگین وزنی نمرات تراز شده دروس عمومی و تخصصی است.
نسبت میان سوابق تحصیلی و آزمون سراسری (کنکور) برای ورود به دانشگاه ها در هر سال چیست؟
سهم نمره سابقه تحصیلی برای سنجش و پذیرش متقاضیان ورود به آموزش عالی در رشته‌های پرمتقاضی به صورت زیر محاسبه می شود:
در آزمون سراسری سال ۱۴۰۲ (برای ورود به سال تحصیلی‌آموزش عالی ۱۴۰۲- ۱۴۰۳) نمره کل سابقه تحصیلی تنها بر اساس معدل نمرات دروس عمومی و تخصصی پایه دوازدهم دانش‌آموزان محاسبه شده و به میزان چهل (۴۰) درصد در نمره کل داوطلب تأثیر قطعی خواهد داشت.
در آزمون سراسری سال ۱۴۰۳ (برای ورود به سال تحصیلی آموزش عالی ۱۴۰۳- ۱۴۰۴) نمره کل سابقه تحصیلی فقط بر اساس معدل نمرات دروس عمومی و تخصصی پایه دوازدهم دانش‌آموزان محاسبه شده و به میزان پنجاه (۵۰) درصد در نمره کل داوطلب تأثیر قطعی خواهد داشت.
در آزمون سراسری سال ۱۴۰۴ (برای ورود به سال تحصیلی آموزش عالی ۱۴۰۴- ۱۴۰۵) نمره کل سابقه تحصیلی فقط بر اساس معدل نمرات دروس عمومی و تخصصی پایه های یازدهم و دوازدهم دانش آموزان محاسبه شده و به میزان شصت (۶۰) درصد در نمره کل داوطلب تأثیر قطعی خواهد داشت.
در آزمون سراسری سال ۱۴۰۵ (برای ورود به سال تحصیلی ۱۴۰۶- ۱۴۰۵) و بعد از آن، نمره کل سابقه تحصیلی بر اساس معدل نمرات دروس عمومی و تخصصی پایه های دهم، یازدهم و دوازدهم دانش آموزان محاسبه شده و به میزان شصت (۶۰) درصد در نمره کل داوطلب تأثیر قطعی خواهد داشت.
سوال 5- سوابق تحصیلی داطلبین فارغ التحصیل سالهای 1401 و ماقبل و فارغ التحصیلان نظام قدیم چگونه محاسبه می شود؟
برای داوطلبین فارغ التحصیل نظام قدیم از سال آینده (۱۴۰۲) نمره کل سابقه تحصیلی بر اساس نمرات تراز شده دروس عمومی و تخصصی دیپلم و پیش دانشگاهی محاسبه می شود و به نسبت گفته شده در هر سال تأثیر قطعی خواهد داشت.
برای داوطلبین فارغ التحصیل سال ۱۴۰۱ و قبل از آن (که معدل دوره متوسطه کم تأثیر بوده و بنابراین مورد توجه نبوده است)، وزارت آموزش و پرورش ضمن ترازیابی نمرات و محاسبه نمره کل سابقه تحصیلی و ایجاد سابقه تحصیلی برای همه فارغ التحصیلان، امکان ترمیم سابقه تحصیلی را (یک بار یا به دفعات مشخص) بر اساس دستورالعملی که اعلام خواهد کرد، فراهم خواهد کرد.
عناوین و ضرایب دروس آزمون کنکور سراسری (که توسط دبیرخانه شورای سنجش و پذیرش پیشنهاد می شود) و سابقه تحصیلی (که توسط وزارت آموزش و پرورش پیشنهاد می شود) در هر یک از گروه های آزمایشی، توسط شورای سنجش و پذیرش دانشجو تعیین و تا قبل از شروع سال تحصیلی مربوطه (پایان شهریور) اطلاع رسانی می شود. این ضرائب هر سه سال قابل بازنگری خواهد بود.
ضرائب دروس آزمون اختصاصی در هر گروه آزمایشی ثابت بوده و زیرگروه ها برای پذیرش آموزش عالی از سال تحصیلی ۱۴۰۲ و بعد از آن در همه گروه های آزمایشی حذف می شود.
سؤال 6- رشته محل های پرمتقاضی کدامند؟
رشته محل هایی پر متقاضی هستند که بر اساس ضوابط شورای سنجش و پذیرش، تقاضا برای ورود به آنها به قدری بیشتر از ظرفیت است که امکان پذیرش صرفا بر اساس سابقه تحصیلی در آنها وجود ندارد.
بر اساس قانون سنجش و پذیرش دانشجو در دانشگاه ها و مراکز آموزش عالی، پذیرش در این رشته محل ها نیازمند برگزاری آزمون سراسری بوده و مشمول پذیرش بر مبنای صرفا سابقه تحصیلی نمی باشند.
سؤال 7- آیا مانند گذشته برای تمامی رشته محل‌ها آزمون سراسری برگزار خواهد شد؟
خیر. پذیرش در رشته محل‌هایی که پرمتقاضی نمی‌باشند، صرفا بر اساس سوابق‌تحصیلی (امتحانات نهائی) و مطابق مصوبات شورای سنجش و پذیرش دانشجو انجام می شود.
دبیرخانه شورای سنجش و پذیرش فهرست رشته محل هایی که پذیرش در آنها نیازمند شرکت در آزمون سراسری نیست به همراه فرآیند پذیرش در این رشته محل‌ها به موقع و به نحو مقتضی اطلاع رسانی خواهد کرد.
سؤال 8- عناوین دروس اختصاصی و ضرائب مربوطه برای آزمون سال آینده چگونه تعیین و اطلاع‌رسانی می‌شود؟
عناوین و ضرائب دروس آزمون کنکور سراسری در هر یک از گروههای آزمایشی پیش از شروع سال تحصیلی جدید آموزش و پرورش توسط شورای سنجش و پذیرش دانشجو مطرح و تعیین خواهد شد و حداکثر تا پایان شهریورماه به اطلاع عموم داوطلبان خواهد رسید.
این عناوین و ضرائب تا سه سال معتبر بوده و هر سه سال یک بار قابل بازنگری خواهد بود. در صورت بازنگری (بعد از سه سال) نیز تغییرات مربوطه هر بار قبل از شروع اولین سال تحصیلی بعدی به اطلاع عموم خواهد رسید.
سؤال 9 – داوطلبینی که فارغ التحصیلان مقطع متوسطه در سالهای گذشته هستند، چگونه نسبت به ایجاد سوابق تحصیلی اقدام کنند؟
وزارت آموزش و پرورش موظف است نسبت به ایجاد سابقه تحصیلی برای کلیه دانش‌آموزان اقدام کند به گونه‌ای که برای سنجش و پذیرش متقاضیان ورود به آموزش عالی از سال تحصیلی ۱۴۰۲-۱۴۰۳ (سال آینده) و به بعد، همه فارغ‌التحصیلان (از جمله فارغ التحصیلان سالهای گذشته) دارای سوابق تحصیلی باشند.
با توجه به اختلاف ویژگی‌های آماری نمرات سابقه تحصیلی در سالهای مختلف، سازمان سنجش آموزش کشور با همکاری وزارت آموزش و پرورش نسبت به همترازی آنها اقدام می‌کنند.
سؤال 10- با توجه به اینکه در سنوات گذشته معدل متوسطه و سابقه تحصیلی در نتیجه آزمون‌های سراسری بدون تأثیر یا کم تأثیر بوده است، معدل دیپلم و سالهای دهم و یازدهم بسیاری از فارغ التحصیلان قدیم پایین است و در صورت اعمال تأثیر قطعی موجب زیان این گروه از داوطلبین خواهد بود. آیا امکان ترمیم سابقه تحصیلی برای داوطلبین فارغ التحصیل سال ۱۴۰۱ و قبل از آن وجود دارد؟
بله. ضوابط اجرایی و سایر شرایط مربوط به این مصوبه از جمله مفاد ایجاد سابقه تحصیلی، امکان و نحوه ترمیم سابقه تحصیلی و تعداد دفعات تکرار آن و نحوه اعمال میزان تأثیر سوابق تحصیلی بر پایه‌های مختلف تحصیلی در نظام‌های مختلف آموزشی اعم از نظام آموزشی ۳-۳-۶، نظام آموزشی قبلی (دیپلم و پیش دانشگاهی)، شاخه فنی و حرفهای و کار دانش و گروههای آزمایشی هنر و زبان، پس از تصویب در شورای سنجش و پذیرش دانشجو در زمان مقرر در مصوبه (پیش از شروع سال تحصیلی جدید) اطلاع رسانی خواهد شد.
سؤال 11- سرنوشت دروس عمومی و ضرائب این دروس در آزمون ۱۴۰۲ (و بعد از آن) چیست؟
دروس عمومی از این پس در سوابق تحصیلی دانش آموزان مورد توجه ویژه خواهند بود. عناوین و ضرائب آنها در هر یک از از گروههای آزمایشی به پیشنهاد وزارت آموزش و پرورش و تصویب شورای سنجش و پذیرش دانشجو تعیین و اعلام خواهد شد.
به این ترتیب میزان تسلط داوطلبین بر محتوا و مفاهیم دروس عمومی بر اساس سابقه تحصیلی آنها مورد توجه مؤثر قرار خواهد گرفت و این دروس دیگر به صورت تستی و چند گزینه‌ای (که تأثیری بر سنجش میزان و عمق یادگیری نداشت) در آزمون سراسری مورد سنجش نخواهند بود.
سؤال 12- آیا سهمیه های مناطق و سایر سهمیه های کنکور به قوت خود باقی است؟
در حال حاضر تغییری در سهمیه‌های موجود در پذیرش داوطلبین ورود به آموزش عالی رخ نداده است و این سهمیه‌ها حذف نخواهند شد.
در عین حال با توجه به بررسی های جامع و کارشناسی صورت گرفته و ماموریت ابلاغی شورای عالی انقلاب فرهنگی، موضوع ساماندهی سهمیه های ورود به دانشگاه در دستور کار ستاد راهبری اجرای نقشه جامع علمی کشور قرار دارد.
بر اساس ماده ۷ مصوبه سنجش و پذیرش شورای عالی انقلاب فرهنگی، ستاد راهبری اجرای نقشه جامع علمی کشور موظف است نسبت به بررسی و ساماندهی سیاست‌های حاکم بر سهمیه‌های پذیرش دانشجو در کلیه مقاطع تحصیلی ظرف مدت حداکثر شش ماه اقدام کرده و سیاست‌های پیشنهادی را به تصویب شورای عالی انقلاب فرهنگی برساند.
سؤال 13- در مورد آن دسته از رشته های دانشگاهی که پذیرش در آنها مستلزم آزمون عملی یا تشریحی بوده است، نسبت اعمال ضرائب سابقه تحصیلی و آزمون اختصاصی به چه صورت خواهد بود؟
نسبت ضرایب میان سابقه تحصیلی و آزمون کنکور سراسری برای همه رشته محل ها در تمامی گروههای آزمایشی مطابق زمانبندی اعلام شده (از سال ۱۴۰۲ تا ۱۴۰۵ و بعد از آن) خواهد بود.
در عین حال عناوین و ضرائب دروس مربوط به سابقه تحصیلی و نیز عناوین و ضرائب دروس آزمون کنکور سراسری و آزمون عملی یا تشریحی برای برخی از رشته‌های خاص (مانند تربیت بدنی و رشته های هنری) تا پایان شهریورماه توسط شورای سنجش و پذیرش تعیین و اعلام خواهد شد.
سؤال 14- آیا فرآیند پذیرش در دانشگاه آزاد اسلامی نیز مشمول این مصوبه است؟
دانشگاه آزاد اسلامی همچون گذشته (به استثناء ۴ رشته پزشکی، دندانپزشکی، داروسازی و دامپزشکی) با هماهنگی شورای سنجش و پذیرش دانشجو نسبت به پذیرش دانشجو برای این دانشگاه اقدام می‌کند.
سؤال 15- اعتبار معدل‌های دوره متوسطه چگونه تضمین و چگونه از عدم بروز تقلب و تبانی برای کسب معدل بالا پیشگیری می شود؟
وزارت آموزش و پرورش از گذشته تاکنون آزمون‌هایی را به صورت نهایی (سراسری) و با در نظر گرفتن استاندارد و امنیت کافی برگزار کرده است.
به منظور اجرای این مصوبه، این وزارتخانه با همکاری و نظارت ویژه دستگاه‌های مسئول امنیتی و با بهره گیری از انواع فناوری‌های سخت افزاری و نرم افزاری، در بازه زمانی تعیین شده در مصوبه، نسبت به استانداردسازی و ایمن سازی کامل و مضاعف آزمون نهایی سال دوازدهم (با همکاری مراجع ذیربط) و پس از آن به ترتیب آزمون پایه های یازدهم و دهم اقدام می کند.
این استانداردسازی و ایمن سازی مضاعف آزمون های نهایی به ترتیبی است که طبق زمانبندی اعلام شده، تأثیر قطعی سابقه تحصیلی در هر پایه در زمان پذیرش داوطلب، بر اساس نمراتی خواهدبود که دانش آموز از آزمون‌های استاندارد، ایمن و نهایی شده در هر پایه کسب کرده باشد.
سؤال 16- منظور از دو نوبت کنکور در سال چیست و چه تأثیری بر کاهش استرس داوطلبین دارد؟ آیا منظور همان کنکور دو مرحله ای است؟
خیر. برگزاری دو نوبت آزمون اختصاصی به صورت سراسری در سال به هیچ عنوان به معنی دو مرحله‌ای شدن کنکور نیست، بلکه هر داوطلب مجاز است و این شانس را دارد که به جای یک بار شرکت در آزمون سراسری برای ورود به دانشگاه در یک سال، دو بار در سال در آزمون شرکت کند و نتیجه هر آزمون که بیشتر رضایت بخش باشد برای پذیرش در دانشگاه ملاک عمل قرار گیرد.
علاوه بر این با اعلام اعتبار نتایج هر آزمون به مدت دو سال، داوطلبین فرصت بیشتری برای تصمیم گیری و اتخاب رشته خواهند داشت. لذا از تنش و اضطرابی که به علت فشردگی زمان میان آزمون تا انتخاب رشته وجود داشته است پرهیز می شود.
این سیاست در مصوبه جدید برای کاهش بار روانی و اضطراب یک بار آزمون سراسری در سال اتخاذ شده و از این پس چنانچه داوطلب با استعدادی به هر دلیل (اعم از بیماری یا مشکلات شخصی) در نوبت اول آزمون نتیجه دلخواه به دست نیاورد قادر خواهد بود یک بار دیگر در آزمون اختصاصی شرکت کند.
سؤال 17- نتیجه هر آزمون اختصاصی تا چه مدت معتبر است؟
نتیجه هر آزمون اختصاصی (سراسری) در هر گروه آزمایشی که هر سال دو بار توسط سازمان سنجش آموزش کشور برگزار می شود و کارنامه آن که توسط همان سازمان صادر شده و در اختیار داوطلب قرار خواهد گرفت تا دو سال معتبر است و می تواند مبنای انتخاب رشته و پذیرش داوطلب قرار گیرد.
سؤال 18- آیا بعد از هر نوبت شرکت در آزمون اختصاصی و دریافت کارنامه، امکان پذیرش در دانشگاه برای اولین نیمسال تحصیلی بعد وجود دارد؟ (مثلا در صورت پذیرش در آزمون پاییز یا زمستان، امکان پذیرش در دانشگاه و شروع تحصیل در بهمن ماه همان سال وجود دارد؟
مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی در این زمینه محدودیتی قائل نشده و وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و سازمان سنجش آموزش کشور می‌توانند در صورت عدم تکمیل ظرفیت دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی پیش از هر نیمسال تحصیلی به گونه‌ای برنامه ریزی کنند تا در صورت وجود ظرفیت خالی، داوطلبین با دارا بودن کارنامه آزمون اختصاصی برای رشته محل‌های مورد نظر پذیرش شوند.
تصمیم گیری در این خصوص و اعلام نحوه پذیرش بر عهده شورای سنجش و پذیرش خواهد بود.
سؤال 19- عناوین و ضرائب دروس آزمون کنکور سراسری و دروس مؤثر بر سابقه تحصیلی (امتحانات نهائی) چگونه تعیین و اطلاع رسانی می شود؟
عناوین و ضرائب دروس آزمون کنکور سراسری به پیشنهاد سازمان سنجش آموزش کشور و دروس مؤثر در سابقه تحصیلی به پیشنهاد وزارت آموزش و پرورش، تا پیش از شروع سال تحصیلی جدید (حداکثر تا پایان شهریورماه) توسط شورای سنجش و پذیرش دانشجو تعیین و برای یک بازه سه ساله اعلام می شود.
در صورت نیاز، این عناوین و ضرائب بعد از سه سال مورد بازنگری قرار گرفته و تغییرات برای یک بازه سه ساله دیگر پیش از شروع اولین سال تحصیلی منتهی به اولین آزمون سراسری بعدی به اطلاع داوطلبین خواهد رسید.
سؤال 20- میزان ضرائب در زیرگروه های هر یک از گروههای آزمایشی چه خواهد بود؟
با اجرای مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی، از سال آینده ضرائب دروس برای همه رشته‌های متعلق به یک گروه آزمایشی ثابت بوده و زیرگروه‌های آزمایشی حذف می‌شوند.
سؤال 21- آیا پذیرش در دانشگاه یا مؤسسات آموزش عالی بدون شرکت در آزمون کنکور سراسری امکانپذیر است؟
بر اساس مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی، آزمون کنکور سراسری برای رشته محل‌های پرمتقاضی (که در پاسخ‌های قبلی تشریح شد برگزار می شود و برای سایر رشته‌ها (که توسط شورای سنجش و پذیرش اعلام می‌شود) پذیرش بدون شرکت در آزمون کنکور سراسری و صرفا بر مبنای سابقه تحصیلی (امتحانات نهائی) داوطلب امکانپذیر است.
سؤال 22- داوطلبینی که فارغ التحصیل سال ۱۴۰۱ و قبل از آن هستند، چند بار می توانند نسبت به ترمیم سوابق تحصیلی خود اقدام کنند؟ آیا محدودیتی در زمینه ترمیم سابقه تحصیلی وجود دارد؟
ضوابط اجرایی مربوط به این مصوبه از جمله مفاد ایجاد سابقه تحصیلی(یا ترمیم آن) و تعداد دفعات تکرار آن به پیشنهاد وزارت آموزش و پرورش و با تصویب شورای سنجش و پذیرش دانشجو تعیین و به اطلاع داوطلبین خواهد رسید.
سؤال 23- وضعیت داوطلبینی که در نظام آموزشی قبلی تحصیل کرده و یا متقاضیانی که از شاخه فنی و حرفه ای و کار و دانش و گروههای آزمایشی هنر و زبان در آزمون سراسری شرکت می کنند در این مصوبه چگونه پیش بینی شده است؟
ضوابط اجرایی مربـوط به نحوه اعمال میزان تأثیر سوابـق تحصیلی برای پایـه‌های مختلف تحصیلی در نظام آموزشی ۳-۳-۶ و دیپلم و پیش دانشگاهی در نظام آموزشی قبلی و متقاضیان از شاخه فنی و حرفهای و کار دانش و گروههای آزمایشی هنر و زبان، پس از تصویب در شورای سنجش و پذیرش تا پایان شهریورماه به اطلاع عموم خواهد رسید.
