حواشی مصوبه جدید کنکور، چندماه پس از ابلاغ و قطعی شدن اجرای آن در کنکور 1402 همچنان ادامه دارد. از تاثیر قطعی معدل کتبی تا شانس و سهم مناطق محروم در کنکور تا دغدغه تقل و فروش سوالات امتحانات نهایی، همه و همه از دلواپسی های داوطلبان کنکور است.
در همین رابطه، خبرگزاری فارس سوالاتی را از رییس مرکز سنجش و پایش کیفیت آموزشی به پرسش گذاشته است که چکیده این پرسش و پاسخ را در ادامه می خوانیم.
مقدمه
پس از تصویب مصوبه جدید کنکوری شورای عالی انقلاب فرهنگی و ابلاغ دستور تأثیر 40 درصدی معدل در کنکور به صورت قطعی از سال آینده، برخی از داوطلبان به ویژه دانش آموزان پایه دوازدهم نسبت به این مصوبه نگران هستند و معتقدند که زیرساختهای لازم برای برگزاری امتحانات نهایی وجود ندارد.
تقلب در امتحانات نهایی هم موضوع دیگری است که داوطلبان نسبت به آن اشاره دارند و معتقدند که این موضوع موجب میشود تا عدالت برقرار نشود.
مسئولیت بیش از 60 درصد اجرای کنکور با آموزش و پرورش است
فارس:یکی از گلایههای داوطلبان این است که آموزش و پرورش زیرساختهای لازم را برای برگزاری امتحانات نهایی ندارد. پاسخ آموزش و پرورش به این داوطلبان چیست؟
زارعی: در حال حاضر آموزش و پرورش در بحث برگزاری کنکور با سازمان سنجش همکاری دارد و بیش از 60 درصد و گاهی در بعضی مناطق، 70 درصد اجرای کنکور با آموزش و پرورش است.
یعنی غیر از برگزاری امتحانات در آموزش و پرورش با پیشینه چندین ساله، بار اصلی برگزاری آزمونهای سراسری و موضوع کنکور هم بر عهده آموزش و پرورش است و ثابت کرده است که این توان در آموزش و پرورش به جهت ساختاری وجود دارد. همچنین آموزش و پرورش امکان برگزاری امتحانات تا روستاها را هم دارد.
فارس: داوطلبان نسبت به موضوع تقلب در امتحانات نهایی هم گلایه دارند و معتقدند که تقلب موجب میشود که امتحانات نهایی عادلانه نباشد.
زارعی: با سازوکاری که میتوان گفت بخشی از آن جدید است و بخشی از قبل هم بوده و چند سال است اجرا میشود، تلاش شده است که امتحانات عادلانه برگزار شود.
طراحان سؤال در فضای قرنطینه، کار طراحی سؤال را انجام میدهند. تقریبا طراحی سؤال در قرنطینه در آزمونهای دیگر مشابهت ندارد یعنی در جاهای دیگر به این شکل عمل نمیشود. ضمن اینکه از بانک سؤال هم کمک میگیریم.
طراحان در قرنطینه کامل از زمان شروع تا پایان ساعت آزمون به سر میبرند. طراحی سؤالات که انجام میشود، ارسال الکترونیکی سؤالات به صورت فایل رمز شده است و رمز سؤالات هم پنج دقیقه مانده به شروع آزمون به حوزه اجرا ارسال میشود و آنجا هم در فضای قرنطینه دریافت میکنند.
در قرنطینه اجرا، بعد از تکثیر سؤالات، در داخل پاکت گذاشته شده و پلمب میشود و در اختیار حوزه امتحانی قرار میگیرد. در سر جلسه، پاکت سؤالات در حضور دانشآموزان باز میشود و در اختیارشان قرار میگیرد.
فارس: چگونه برخی دانشآموزان تقلب میکنند؟
زارعی: در بحث انتشار سؤالات در کنکور هم این مسأله وجود دارد؛ یعنی این مسأله هم برای امتحانات و هم برای کنکور است.
انتشار سؤالات توسط دستگاههای الکترونیکی است که شبکههایی، آنها را ترویج میکنند و در اختیار دانشآموزان قرار میدهند. یعنی داوطلبان را ترغیب میکنند که این دستگاهها را دریافت کنند و ممکن است فضای انتشار سؤالات اتفاق بیفتد.
یک مورد تقلب هم زیاد است
یک مورد تقلب هم زیاد است و یک مورد هم نباید اتفاق بیفتد و ما به شدت با افرادی که به این شبکهها وصل هستند و این اتفاق میافتد، برخورد میکنیم.
در کنکور هم همین تمهیدات را دارند و امسال هم شاهد هستیم برخوردهای خوبی صورت گرفته است.
یعنی اگر پی ببرند افرادی از الگوهای تقلب استفاده کردند چه در سرجلسه از آنها کشف کرده باشند یا بر اساس خروجی پاسخ دهی، این را متوجه شوند، برخورد میشود.
فارس: برای جلوگیری از تقلب چه کردید؟
زارعی: ما هم در آموزش و پرورش سازوکاری را چیدیم. به این شکل که سؤالاتی که در اختیار حوزهها قرار میگیرد دارای شماره حوزه است و اگر تخلفی انجام شود قابل ردیابی است.
امسال هم در نوبت امتحانات خرداد و شهریور، تخلفهایی صورت گرفته است که پیگیری کردیم.
فارس: توصیه شما به داوطلبان و دانشآموزان کنکوری چیست؟
زارعی: توصیه ما این است که دانشآموزان وارد این بازیها نشوند. این فریب را نخورند تا این اتفاقات برایشان پیش نیاید که واقعا برخورد سنگین است.
دانشآموزی بخواهد این کار را انجام دهد، تمام دروسش صفر میشود و زحمت یک ساله و چند سالهاش آسیب میبیند.
اما اینکه بخواهیم بگوییم هیچوقت چنین اتفاقاتی نمیافتد مثل این می ماند که پلیس بگوید با جرم برخورد میکنم و قول میدهم که در کشور هیچ جرمی اتفاق نیفتد.
وظیفهمان این است که با جرم برخورد کرده و پیشگیری کنیم؛ پیشبینیهایی هم شده است. منتها نیاز داریم که دستگاههای امنیتی هم به کمک ما بیایند.
با توجه به اینکه برخی داوطلبان برای تقلب از دستگاههای جدید استفاده میکنند، به هر حال سیگنالیاب باید کمک کند که این دستگاهها کشف شود؛ در این راستا دستگاههای امنیتی به ما کمک کنند تا این دستگاهها در اختیار حوزههای امتحانی قرار گیرد و بتوانیم این کار را انجام دهیم.
یعنی حل مشکل در این زمینه نیاز به یک عزم ملی دارد و درخواست داریم همه به کمک ما بیایند. این موضوع هم در بحث کنکور و هم در بحث امتحانات است.
این مسأله، مسأله ملی است و به نظرم باید به صورت ملی نگاه کرد و همه دستگاهها کمک کنند تا بتوانیم با این مسأله برخورد درست کنیم.
این دغدغه داوطلبان دیگر درباره تقلب، دغدغه بجایی است؛ یعنی وقتی خودم را جای دانشآموزی میگذارم که درس خوانده است و میخواهد نتیجه زحماتش را ببیند.
اگر در این حالت بشنود کسی از راه خلاف و از این نوع کارها میخواهد به نتیجه برسد، قطعا ناامید کننده است و اثر مخرب برای دانشآموزان دارد و وظیفه ما هست که هم در بحث پیشگیری و هم برخورد با این افراد قاطع باشیم و برخورد کنیم.
ما در حد توانمان هم ساز و کارش را فراهم کردیم تا این تمهیدات دیده شود و به محض کشف هم برخوردها صورت میگیرد ولی اینکه بخواهیم قول دهیم هیچوقت این اتفاق نمیافتد مشابه این میماند که پلیس به مردم قول دهد که هیچکس از این به بعد خلافی را انجام نمیدهد.
فارس: نظر آموزش و پرورش درباره مصوبه کنکوری شورای عالی انقلاب فرهنگی چیست و به نظر شما چقدر این مصوبه میتواند استرس، اضطراب و مشکلات کنکوری که داوطلبان با آن مواجه هستند را کاهش دهد؟
زارعی: سنجش، محور آموزش است یعنی هم تعیین کننده شیوههای تدریس است هم تعیین کننده راهبردهای یادگیری و مطالعه دانشآموزان است و وقتی نگاه دانشآموز، نگاه معلم، نگاه مدرسه به ارزشیابی پایانی تغییر کند، خودش را متناسب با آن تجهیز میکند.
تا وقتی که نظام ارزشیابی دانشآموزان برای تصمیمگیری آیندهشان بر اساس کنکور، مهارت تست زنی و چهارگزینهای رقم میخورد، به تبع دانشآموز خود را برای آن فضا آماده میکرد و به تبع مدرسه و خانواده هم دغدغهاش این موضوع خواهد بود و ساز و کار دانشآموزان مخصوصا پایه دوازدهم برای آمادگی کلاس کنکور و مهارت تست زنی خواهد بود.
رتبههای یک تا 10 در کنکور امسال، هیچکدام در دروس امتحانات نهایی، نمره 20 کسب نکرده بودند
در حال حاضر رتبههای یک تا 10 در کنکور امسال، هیچکدام در دروس خودشان در امتحانات نهایی، نمره 20 کسب نکرده بودند و در بعضی از دروس که در کنکورشان تأثیر نداشت، نمره در حد دانشآموز متوسط کسب کرده بودند.
در حالی که این افراد قطعا توان این را داشتند و اگر وقت میگذاشتند و نگاه جدی به این موضوع داشتند حتما موفقیت را کسب میکردند. منتها چون نگاه شان به کنکور و مهارتهای تست زنی بود، متمرکز بر این حوزه بودند. یعنی برنامه درسی خودشان و اصل محتوا را رها کردند.
این مصوبه نه اینکه تمام موضوع را حل میکند، اما کمک میکند که دانشآموزان به فضای مدرسه و محتواهایی که برایشان تدارک دیده شده است، برگردند و مطابق کلاس درس که بر اساس برنامه درسی طراحی شده است، پیش بروند.
همچنین معلم بر اساس ساعات تدریس که برایش تعریف شده است، تدریس انجام دهد و این برای آموزش و پرورش یک مطلوبیت ایجاد میکند.
لذا امیدواریم آن چیزی که برای دانشآموز تدارک شده است تا در دوره آموزش عمومی این دانش و مهارتها را کسب کند و به این نگرش ها برسد، اتفاق بیفتد و دانشآموز نگاهش صرفا به بحث کنکور نباشد.
نگاه آموزش و پرورش به مسأله این است و به همین جهت پشتیبان این مصوبه است و با قاطعیت از این مسأله دفاع میکند و دنبال آن هست که پیاده سازی کند و امیدواریم با همه توان بتوانیم به نحو احسن این مصوبه را اجرا کنیم.